هەڵم ¹ /heľim: ن:
1 – [ کەش][ فیز] بۆخ_ بۆق، تەم، مژ، هاڵاو، هەلاو_ هەڵاو، هەڵماتک( زەن)، هەلم، هلم( کباک)، هێلم.[ ئینگـ: steam,vapor ,vapour , vapo]{ سەلاحەدین، ل، 918 ، 1095}{ ف. ئازادی، ل، 990}{ گیو، ل، 921}
:: بەکارهێنانی هەڵم بۆ درووستکردنی کارەبا لە هەرێمی کوردستان، چارەسەری گرفتی کەمی کارەبا دەکات.
2 – شتێکی خەیاڵی.
هلم ئاڤ/hilm av: نتـ:[ کباک] .[ ئینگـ: vapour water].
هلمبون/hilmbûn: کتن:[ کباک] بوون بەهەڵم، هەڵم لێ هەڵسان.[ ئینگـ: vaporize].
هلما بێ دلوپێن ئاڤێ/hiľmîa dilupên avê: نتـ:[ کباک][ ئینگـ: steam dry].
هلماتێر/hilma têr: نتـ:[ کباک][ ئینگـ: steam saturated].
هلما ل گەل دلوپێن ئاڤێ/hilma li gel dilupên avê: نتـ:[ کباک][ ئینگـ: steam wet].
هەڵماندن/heľimandin: کتپ:[ هەڵم+ ئاندن] بەهەڵم کردن، کردنەهەڵم.[ ئینگـ: vaporization ,vapouriziation]
هەڵماو/heľimaw: نتـ: ئاوێکە کە لە بۆخەوە پەیدا دەبێت.
هەڵم بەدەسا کردن/heľim be desa kirdin: کتپ: گەرم کردنەوەی دەست بە هەڵمی هەناسەی دەم، لەبەر سەرما.{ مەردۆخ، ب2، ل، 813}.
هلمباری/hilmbarî: نتـ:[ کباک] .[ ئینگـ: Vaporability].
هەڵمبڕ/heľimbiř: ن:[ کناو].[ ئینگـ: steam tight].
هەڵم پەیدابوون/heľim lê peyidabûn: کتن: [ ئینگـ : vaporescence].
هەڵم پەیدابوون/heľim lê peyidabû: کتن: [ ئینگـ : vaporescent].
هلمدان/hilmdan: کتپ:[ کباک] بوون بە هەڵم.[ ئینگـ : vaporization].
هلم کەر/hilmkirî: نفا:[ کباک] هەڵم کەر.[ ئینگـ : vaporizer , vapourer].
هەڵم کرن/heľim kirin: کتپ:
1 – هەڵم لێ هەڵسان، هاتنەکوڵ، وەک هەڵم بەرزبوونەوە، بەهەڵم داپۆشین( پەنجەرە، شووشە). [ ئینگـ : steam , vaporing]
2 – توورەبوون.
هەڵمکرنبار/heľimkirinbar: کتپ:
هلمکری/hilmkirî: ئانفا:[ کباک] هەڵمکراو.[ ئینگـ : Vapored ، vaporized].
هەڵمی/heľimî: ئان: هەلمی _ هلمی( کباک) : هەر تشتێک پەیوەندی بە هەڵمەوە هەبێت. [ ئینگـ : steamy , vaporiferous].
هلمی تی/hilmî tî: نتـ:[ کباک] هەڵمێتی.[ ئینگـ : steaminess , vaporosity , vaporouness].
هەڵمی لێ پیدا دەبێت/heľimî lê peyida debêt: نفا: [ ئینگـ : vaporific].
هەڵمین/heľimîn: کتن:[ هەڵم+ ین] بەهەڵم بوون، بوون بەهەڵم، گۆڕانی شلە بۆ هەڵم بەکاری گەرمی..[ ئینگـ : vaporation].
هەڵم پێو/heľim pêw: نفا:[ هەڵم+ پێو( پێوان)] پێوەری هەڵم، ئاتمۆمەتر.[ ئینگـ : atmometer]
زاراوەی هەڵم لە واتای جیاجیادا |
ئوتووی هەڵم/utuwî hiľm: نتـ:[ کناو][ ئوتوو+ ی+ هەڵم].[ ئینگـ: steam iron].
ب هلمی/bi hilmî: ئاکتـ:[ کباک] بەهەڵمی..[ ئینگـ : vaporously].
بەلەمی هەڵمی/belemî heľimî: نتـ: گەمی یا هلمی.[ ئینگـ : steam boat ].
بەهەڵم بوون/beheľimbûn: کتن:[ بە+ هەڵم+ بوون] بوونەهەڵم.
پەستانی هەڵم/heľim: نتـ: هەڵمە پەستان.[ ئینگـ : vapour pressure]
پەستێنپیڤا هلمێ/pestênpîva hiľmê: نتـ:[ کباک] هلم پیڤ : هەڵم پێو.[ ئینگـ : steam gauge , vapour gauge, vapour meter].
توربینا هلمی/turbîna hilmî: نتـ:[ کباک] .[ ئینگـ : steam turbine ].
چڕی هەڵم/heľim: نتـ: هەڵمەچری.[ ئینگـ : vapour density]
خەستییا هلمی/xestîya hilmî: نتـ:[ کباک] تیری یا هەلمی.[ ئینگـ : svapour density ].
دەفری ئاو کوڵاندن/defirî aw kuľandin: کتپ:[ کەرەستە] ئەو ئامێرانەی کە ئاوی تێدا گەرم دەکرێت وەک : بەرمیلی ئاوگەرم کردن، سەماوەر، کتری _ کتلی، مەنجەڵ، مەکینەی هەڵم.[ ئینگـ : boiler]
دلوپاندنا هلمی/dilupandina hiľmî: نتـ:[ کباک] .[ ئینگـ : steam distillation].
سندوقا هلمی/sinduqa hilmî: نتـ: گەمی یا هلمی.[ ئینگـ : steam chest ].
شۆڤێلی هەڵم/şovêlî heľimî: نتـ:[ مێکـ ] مەکینەی زەوی هەڵکەندنی هەڵم.[ ئینگـ : steam shovel]
فیتەری هەڵم/fîterî heľim: نتـ: مەکینەچی بۆڕی هەڵم.[ ئینگـ : steam fitter]{ ف. ئازادی، ل، 991}.
گەرمەپیڤا هلمی/germepîva hiľmî: نتـ:[ کباک] .[ ئینگـ : steam calorimeter].
گەرمی هەڵم/germî hiľm: نتـ:[ کناو] گەرم کردنەوە بە هەڵم.[ ئینگـ : steam heating].
گەرمی یا هلمی/germî ya hiľmî: نتـ:[ کباک] .[ ئینگـ : steam heat].
گەمی یا هلمی/gemî ya hilmî: نتـ:[ کباک] کەشتی هەڵمی : پاپۆر.[ ئینگـ : steam ship , steamer].
مەکینەی هەڵمی/mekîney heľimî: نتـ: بزوێنا هلمی( کباک)، بزوێنی هەڵمی.[ ئینگـ : steam engine ].
مەنجەڵی هەڵمی/meniceľî heľimî: نتـ: .[ ئینگـ : steam boiler].
مێزا هلمی/mêza hilmî: نتـ:[ کباک] کونکری یە.[ ئینگـ : steam table].
هێزا هلمی/hêza hilmî: نتـ:[ کباک] .[ ئینگـ : steam power].
وشیاری هلمی/wişiyarî hilmî: نتـ:[ کباک] پەستێنا هلمی.[ ئینگـ : vapory pressure].
یەکەی بەرهەمهێنانی هەڵم/yekey berhemhênanî heľim: نتـ:
.
.
_____________
هەڵم/heľim: ن: تاقەت، توانا زیاتر بۆ تانجی بەکاردەهێندرێت.{ ف. ڕێژگە، ل، 274}.
:: تازییەکەمان لە ڕاودا زۆر بەهەڵمە.
.
.
.
.