فڕ/fiř: ڕەگ:[ دەنگ]
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە.. ل. 201 | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| فراپەت | TapArf | |
| ڤاز | zAW | Fly |
1 – [ ڕەگی چاوگی فڕان _ فڕین ـە]
2 – قوم : دەنگی خواردنەوەی شتی شلەمەنی.
:: قومێک لە چای یان قومێک لە قاوە. کە لێوەی پێوەبنێت و بیخواتەوە.{ خاڵ، ب 2، ل، 314}.
فڕا/fiřa: ف:
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە.. ل. 201 | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| فرا | Arf | |
1 – ڕفێندرا.
2 – باڵ تیژ : زۆرخێرا لە فرێندا.
3 – باڵ گرەوە.{ هەژار، ل، 517}.
فڕاکە/fiřake: ئانفا:[ باڵ] جوچکەمەڵێ، کە تازە فێرە فڕین ببێت.
فڕان/fiřan: کتپ:[ رەگی( فڕ)+ ان]
1 – هەڵفرێنی باڵندە، هەڵمەت و ڕاکردن، بەپەڵەجوونەشوێنێک.{ گیو، ل، 668}.
2 – ڕفان.
:: بەفڕانێک بچۆ بۆ ماڵەوە.
فڕاندن/fiřandin: کتپ:
1 – ڕەواندن، ڕفاندن، رەڤاندن،
2 – هەڵفڕاندن، باڵ پێگرتنەوە.
فڕانفڕان/fiřanfiřan: ئانتـ:[ مجـ] مەبەست لە ڕاوە ڕووت و بێ ئارامییە یان ڕفاندن هەر کەسە بۆ خۆی.
فڕانن/fiřanin: کتپ:[ ئەردە] فڕاندن.
فڕاو/fiřaw: ئانفا:[ فڕین]
1 – وەحەوا کەتوو بە باڵان.
2 – ڕفێندراو.
فڕئاوێژ/fiřawêj: نفا:[ مجـ ] کەسی بە شیعر جوێن بە خەلک دەدات.
فڕە/fiře: ن:
1 – [ دەنگ] پەڕە : دەنگی باڵی باڵندانە لە کاتی فڕینیدا.
:: فڕەی باڵندان.
2 – پەرت، تووڕ : دەنگی فڕێدانی تشتێک.
3 – [ ڕەوا] نەکوتراو.
فڕەدان/fiředan: کتپ: تووڕهەڵدان، فڕێدان، دەرچوون، هاویشتن، هەڵاتن.
فڕەفڕە/fiřefiře: ئانتـ:[ دەنگ][ فڕە+ فڕ]
1 – پڕەپڕ، تتەپەتەپ : دەنگی باڵی باڵندانە لە کاتی فڕینیدا.
2 – [ کباک] ڕەف.
3- [ مجـ][ دەنگ] هەڕەشەو و گووڕەشە.
4 – بریتییە لە پەلەی زۆرخێرا.
:: بە فڕەفڕ بردی.
فڕەفڕکردن/fiřefiř kirdin: کتپ:[ دەنگ] فڵتەفڵت کردن، زۆرکردن.
فڕەک/fiřek: ن:
فڕەکردن/fiře kirdin: کتپ: ڕاکردن، دەرچوون، دەرپەڕین، تێپەڕێنی گیانداران : لە شەققەی باڵدان.
:: دە فڕەیەکی بکە، بگە بازارێ.
فڕباز/fiřbaz: نفا: فڕاوێژ : کەسێ بەشیعری هیجا توور بدات. { هەژار، ل، 517}.
فڕسواربوون/fiřswarbûn: کتن:[ مجـ] لەخۆبایی بوون.
فڕفڕە/fiřfiře: ئانتـ:
1 – بافرە، پەروانە، چێوچەلە، فڕفڕۆکە، کژک، گڤگڤە : ئامرازێکی سازدانە.{ مەردۆخ، ب 2، ل، 201}.
تەختەیێکی ناسکە لە دەزووی توند دەکەن و یایدەدەن.
لە کاغەز وەکوو چەند قاپووچكێکی دروست دەکرێت بای لێدەدات و دەسووڕێتەوە.
2 – نێرگەلە.
3 – ئامرازێکی ئازاردانە، لە قامکان دەکرێت.
فڕفڕەک/fiřfiřek: نتـ:[ باد] فڕۆکە، بالافڕ، باڵوون.
فڕفڕۆک/fiřfiřok: نتـ:[ فڕفڕ+ ئۆک]
1 – فڕفڕۆکە، فڕفڕە : کاغەز لە چەند لایەکەوە دەنووشتێتەوە و گوێییەکی بۆ دەهێلێننەوە و بە دارۆکەیەکەوەی دەکەن، تا بسووڕێتەوە.
2 – [ باڵ] پەپوولە.
فڕفڕۆکە/fiřfiřoke: نتـ:[ فڕفڕۆک+ ئە] شەقشەقە، دوو تەختەی چوار گۆشەیە لە دەزووی توند دەکرێت و تەختەی سەرەوە دەپێچن دەزووەکەی دەکێشی و دەنگی لێوە دێت.{ گیو، ل، 670}.
فڕفک/fiřfik: ن:[ زیند][ کباک] پەپوولە.
فڕک/fiřk: ن:
1 – تەنیا قومێ؛ قومێک.
2 – تەنیا فڕێ؛ فڕینێک.
3 – بزاوتنی زۆر بە پەلە.
فڕکا/fiřka: ن: زۆربەپەلە.
فڕکافڕکا/fiřkafiřka: ن:
1 – بەپەلە ڕاکردنی بە کۆمەڵ
2 – فڕان فڕان.
فڕکا/fiřkan: ن:
1 – فڕک.
2 – گڵۆفین.
فڕکان/fiřkan: کتپ: گڵۆفاندن.
فڕکانفڕکان/fiřkanfiřkan: کتن: فڕکافرک.
فڕکە/fiřke: ن:
1 – دەرپەڕین و ڕۆیشتنی توندو تیژ.
2 – بازبردنی زۆر بڵند.{ هەژار، ل، 518}
3 – سواپ
4 – فەرمانی خواردنەوە.
فڕکردن/fiřkirdin: کتپ:[ ڕەوا] هەڵقوڕاندن، فڕدان : بەیەکجێ خورادنەوەی تراو.
فڕکرن/fiřkirin: کتپ:[ کباک] فڕکردن.
فڕکوهۆڕ/fiřkûhoř: نتـ:[ فڕک+ و+ هۆڕ]
1 – بەپەلە هەڕاکردن.
2 – [ دەنگ] دەنگی بەرد و داری بە تەووژم هاوێژراو.
فڕگە/fiřge: ن:[ فڕ+ گە( گا)]
1 – جێگەی باڵگرنەوەی مەل
2 – فڕۆکەخانە، تەیارەخانە.
فڕنەگوڵە/fiřne guľe: ن:[ باڵ] مەلێکی بچووکە لە چۆلەگە بچووکترە.
فڕندە/fiřnde: ن:[ فڕ+ ندە] باڵدار، مەل : هەرچی بوونەوەرێک باڵی هەبێت و بەحەوادا بچێت.
فڕننە/fiřnine: ن:[ فڕ+ ننە] فڕندە.
فڕۆک/fiřok: ئان: فڕا : تیژباڵ.{ هەژار، ل، 519}
فڕۆکە/fiřoke: ئان:[ مێک] ئاسمانڕەو، باڵافڕ، باڵنە، تەیارە( ع : طیارة).{ مەردۆخ، ب 2، ل، 201}.
فڕۆکەئاژۆ/fiřokeajo: نفا:[ مێک][ فڕۆکە+ ئاژۆ( ئاژۆتن)] ئەو کەسی فڕۆکە دەئاژوێت. خەلەبان( فار : خلبان).
فڕۆکەخانە/fiřokexane: نتـ:[ ئەند] فڕگە، لانەی فڕۆکە.
فڕۆکەوان/fiřokewan: ن:[ فڕۆکە+ وان] فڕۆکەئاژۆ.
فڕۆنەک/fiřonek: ئان: بادەوە، بەرزەحەوایلە.
فڕوفێڵ/fiřeûfêľ: نتـ:[ فڕ+ و+ فێل] فێڵ و فەرەج.{ خاڵ، ب 2، ل، 314}.
فڕێ/fiřê: ن، ف:
1 – ڕەوانە.
:: توتنە مە فڕێ کە.
2 – ڕابە، هەستە
3 – قومێک.
فڕێدان/fiřêdan: کتپ: دوورخستنەوەی شتێک لەخۆت بەهاویشتنی.
:: فڕێیدەدات :c دەیهاوێت.[ ئینگـ: cast].
فڕێن/fiřên: ن، کتپ:
1 – هەرچی باڵدار وە حەواوە دەخات.
2 – ڕفێن
3 – خواردنەوە.
فڕی/fiřî: ف:
فڕی فڕی/fiřîfiřî: ن:[ واز] ناوی جۆرە یارییەکی منداڵانەیە.
فڕین/fiřîn: کتن:[ ڕەگی ( فڕ)+ ین]
1 – فڕان. باڵوەگرتن، باڵگرتنەوە.
2 – پەتدانی ڕەگ، لێدانی دەمار.
3 – جوین، جووڵیانەوە، لێدان، پلدان، پەڕینی پەلکی چاو یان فڕینی ڕەگی بوونەوەر. { مەردۆخ، ب 2، ل، 206}.
4 – پڕمەو لوشکەی یەکسم لە برسان و لەترسان.
فڕیو/fiřîw: ئانفا: باڵداری بە حەوا داچوو. { هەژار، ل، 520}.
.
.
___________________
فڕ/fiř: ن:[ واز] ڤان، کان : دوو جگ لە هەڵاوێژتندا لەسەرقیزە یان لەسەرپشت ڕاوەستێت.
لەیاری جگێنێدا کەسی بدۆڕێنێت دەلێت
:: لەفڕانم چی.
.
.
__________
فڕ/fiř: ن: ئارێش، بییر، خه‌رید، وییر، هۆش، هویر
فڕاهی/fiřahî: ئاکتـ:[ فڕ+ ئاهی] ئارێش، بییراهی، خه‌رید، وییر، هۆش، هویر.
.
.
_________
فڕ/fiř: ن:[ ماف]
1 – ماف، بەندیواری : پەیوەندی شتێکە بە شتێکی ترەوە.{ گیو، ل، 668}.
:: دارا فڕی بەسەر ژنەکەیەوە نەماوە : واتا لێی جیابووەتەوە یان تەڵاقی داوە.
:: کابرا فڕی بەجوموهوریەتەوە نیە.
2 – چارە.
:: فڕت بزربێ.
فڕپێو/fiřpêw: نفا:[ فڕ+ پێو( پێوان)] ماف پێوە.
.
.
.
.