| ئارامی | لاتینی | ئاڤێستایی |
| ء ، ئـ |
ده‌نگێکه له ده‌نگه‌کانی زمانی کوردی، لەسازگه‌ی زمانه‌بچکۆله‌وه له ڕ‌ێگای گه‌ڕوو را دێتەده‌ره‌وه. له ئه‌لفه‌بێتی زمانی عه‌ره‌بییه‌وه هاتووه‌ته ناو زمانی کوردی. به‌پێی ڕێنووسی عه‌ره‌بی ناوی( هه‌مزه)یه. بزوێنی رێزی پشته‌وه‌یه و لێو له‌گۆکردنیدا که‌مێک به‌شداری ده‌کات و له گۆکردندا نیزیکی( a)ی فارسییه
| هاوێژی ئه‌م ده‌نگه به ئه‌م کلۆجه ده‌بێت | کەمێک ده‌م ده‌کرێته‌وه، زار بۆ مه‌ڵاشووی خواره‌وه ده‌ڕوات، باده‌رکردن به ته‌ووژم له قووڕگه‌وه بۆ ده‌ره‌وه‌ی ده‌م. |
ئه‌م ده‌نگه هه‌میشه هه‌ر له‌سه‌ره‌تای وشه\ بێژه‌وه دێت، ته‌نها له هه‌ندێک وشه نه‌بێت وه‌ک( نه‌ء) که له شێواز به‌ده‌رن. به‌پێی ڕێنووسی ئارامی( عه‌ره‌بی) له‌ڕێنووسی زوانی کوردییدا هه‌ر له سه‌ره‌تای برگه‌وه یان وشه‌وه تێت وه‌ک
:: ئاو،
:: ئارد،
:: ئۆی…. ئییتر.
| تێبینی |
| زۆرکه‌س ئه‌م ده‌نگه هه‌ر به( ئه‌لف)ده‌زانن، له‌کاتێکدا که( ئه‌لف) به‌بزوێن/ده‌نگدێر) ده‌ژمێردرێت وه بەته‌نها گۆ \ ژێ ناکرێت. ئه‌م ده‌نگه، وه‌ک پێشبرێک به‌ڵام پێشگرنییه و ده‌لکێندرێت به‌پیته بزۆێنه‌کانه‌وه، له‌سه‌ره‌تایی ووشه/ واژه وه |
| بزوێنەکان | نموونەی زمانەوانی | |||
| ئا : A | ئاب ab | ئارد ard | ئاڤ av | ئای ay |
| ئه : E | ئەبرۆ ebiro | ئەرتەو ertew | ئەڤ ev | ئەی ey |
| بزرۆکە : I | ||||
| ئۆ : O | ئۆچک oçik | |||
| ئوو : û | ئووخەیش ûxeyiş | |||
| ئو : U | ||||
| ئـۊ ( وی) : Ü | ئابادبۊن abadbün | ئـۊشم üşim | ||
| ئێ : ê | ئێپه | ئێزمووگ
êzmûg |
ئێڵەک | |
| ئی : î | ئیرشت îrişt | ئیسۆت îsot | ئینگە înige | ئیوەت îwet |
.
.
.
.