ترس/tirs: ن، ئان:[ هەخ : تەرس. پەهلەوی : تیرس، تەرساک : tersak] ئەنیش، باک، بەعەج( باد)، بزد( کباک)، بیم، پەروا، تەرس( زا)، دەربەستی، ساب _ سام _ ساو، كێمخووا، هەراس : بارێكە دڵی مرۆڤان دەخاتە لەرزە و گورپەگورپ بەهۆی دیتن یان بیستنی چشتێكی وەها، كە گیان لێی بڕەوێتەوە.
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| تەرێس | svrat | |
:: ترس لە شتێک كە لە ئاییندەدا رووبدات.
ترسان/tirsan: كتن:[ ترس+ ئان]
1 – باک هەبوون، گوێ پێدان.
2 – بەزدین، بزدان، تۆقین، سام، بزدهان، سلمینەوە، پرینگان، داچڵەكان، داچڵەكین، دڵداخورپان، زارەترەكبوون، زراوچوون، زەندەق چوون، هەژڤان، هەڵسڵەمینەوە.
| هەندێ لە شێوەکانی ترسان |
ترسان لە ئاژەڵ/tirsan le ajeľ: نتـ:[ ترسان+ لە+ ئاژەڵ] لە ئاژەڵ ترسان.[ ئینگـ : Zoophobia].
ترسان لە بەرزایی/tirsan le berzayî: نتـ: لەبەرزایی ترسان. [ ئینگـ : Acrophobia].
ترسان لە شوێنی گشتی/tirsan le şiwênî giştî: نتـ: لە شوێنی گشتی ترسان. [ ئینگـ : Agoraphobia].
.
ترساندن/tirsandin: كتپ:[ ترس+ئاندن] بەهتاندن، بزداندن، بزواندن، بزدهاندن، پرینگاندنەوە، تۆقاندن، جەفلاندن، جنقاندن، خۆلێكردن، دلهاندن، زرواچوواندن، شپرزەكردن، فەرهاندن، هەرەژەكردن( ئەردە)، هەڕەشەلێكردن، هەڕوگیڤ لێكردن، هەژڤاندن _ هەژقاندن : ترس خستنەدڵی یەكێكەوە.
ترساو/tirsaw: نفا: بزدیاو، ترسیاو، بزدیای، بێئارام، بێئۆقرە، دانەسەكناو، زراوچوو، بێوورە، بلەربەزین، هاروهاج، زەهلەبڕاو.
ترساوی/tirsawî: نچ:[ ترس+ ئاوی] بێئارامی، پەژارە، بێتاوی، بێئوە قرەیی : باری گیاندارێكی ترساو یان تۆقیو كە نەتواندرێت هێمن بكرێتەوە.
ترسەترس/tirsetirs: ئانتـ: پڕرێزگاری و خۆگرتن لە شتێكی سامدارەوە.
:: ئارام بۆچی بەترسەترس دەچێتە وەرەوە.
ترسەزاڵ/tirsezaľ: ئانتـ:[ هـ ] ترسنۆك.
تەرسەنۆک/tirsenok: ئانتـ:[ تەرسەن+ ئۆک] بەزدۆنەک _ بزدۆک( کباک) _ بزدوونەک، بێجەرگ، بێزاڵە، ترسۆنەک، ترسنۆک، تەرسەنۆک، ترسۆ، ترسۆک، ترووسک، ترسیاو، ترسیار، ترسەزاڵ، دڵچیچک، دڵسست، دلكەچک، ڕەوەک، زەبوون، ڤرجالە _ ڤرچاڵە، قزە، مڕە، نەوێر _ نەوێرک _ نەوێرۆک. [ ئینگـ : Hearted, Chicken]
تەرسەنۆکی/tirsenokî: نتـ: بەزدۆنەكی، ترسۆیی، هۆڵۆڵی.
تەرسەهێز/tirsehêz: ئانتـ:[ کباک]
ترسدار/tirsdar: ئانتـ:[ ترس+دار] بەباک _ باکدار، بەترس، بەپەروا.
ترسداگرتن/tirsdagirtin: كتن:[ ترس+ داگرتن] ترس ڕێنیشتن، ترس لێپەیدابوون، ترسان.
ترسدان/tirsdan: كتن:[ ترس+ دان]
ترس دە دڵدانەبوون/tirs de diľdanebûn: كتن:[ ترس+ دە+ دڵ+ نە+ بوون] نەترسان، لە هیچ كەس و شتێک نەترسان، بێباک بوون.
ترسدەر/tirsder: ئانفا: ترسێن.
ترسدەركردن/tirsderkirdin: كتپ:[ ترس+ دەر+ كردن] چارەسەركردنی ترسی ترساو بە تایبەت منداڵی ترساو بۆ ترس شكانی.
ترس لێنیشتن/tirs lênîştin: كتن:[ ترس+ لێنیشتن] خۆف كردن، ترسان لە كەسێک یا لە شتێک، ترس لێپەیدابوون، ترس لێنیشتن.
ترس شكان/tirs şikan: كتن:[ ترس+ شكان] پەروانەمان، ترس نەمان، خۆف نەمان، ترس شكان، سام شكان : نەمانی ترس لە شتێك یا كەسێك كە پێشتر ترسی پێكدێنا.
ترس شكاو/tirs şikaw: ئانفا:[ ترس+ شكاو( شكان)] شێرگیر، بەدەمەوەدار : كەسێك ترسی نەمابێت.
ترس لەچاوداكوشتن/tirs le çawdakuştin: شڕ:[ ئد] نەترس بوون، بەدڵبوون.
:: چەرمەسەری و كارەساتی ژیان ترسیان دەچاوم دا كوشتووە.
ترس لەچاودا مردن/tirs le çawda mirdin: شڕ:[ ئد] نەترسان، چاونەترس بوون.
:: كەریم زۆر پیاوێكی ئازایە لە هیچ ناترسێ، ترس لە چاویدا مردووە.
ترس لەكەس نەبوون/tirsle kes bebûn: شڕ:[ ئد] نەترسان، لە كەس نەترسان، بێباک بوون.
ترس لێ پەیدابوون/tirs lê peyidabûn: كتن: ترس لێنیشتن، ترسان.
ترس لێ پەیداكردن/tirs lê peyidakirdin: كتپ: ترس ڕێنیشاندان، ترساندن.
ترس لێشكان/tirs lê ŝikan: كتن: نەمانی ترس و ئاسایی بوونی ئەو شتە یا كەسە لە لای كەسێك كە پێشترلێی دەترسا.
ترس لێنیشین/tirs lênîştn: كتن: ترسان.
ترسناک/tirsnak: ئانتـ:[ ترس+ ناک] ئه‌رژه‌نگ ( کباک)، ترسێنەر : كەسێكە یان شتێكە مەترسی لێبكرێت.
ترسناکی/tirsnakî: نچ:[ کباک] ئه‌رژه‌نگی، ترسێنه‌رس، شه‌یتانی.
ترس نیشاندان/tirs nîşandan: ئانتـ:[ ترس+ نیشاندان]
ترس نیشاندانی دواجارە/tirs nîşandanî dwacare: ئانتـ:[ ترس+ نیشاندان+ ی+ دواجارە]
ترس نەهەبوون/baknehebûn: كتن:[ ترس+ نە+ هەبوون] نەترسان، گوێ پێنەدان.
ترسۆ/tirso: ئانتـ:[ کباک] ترسۆنەک.
ترسۆنەک/tironek: ئانتـ:[ ترس+ ئۆن+ ئەک] بزدۆنەک، ترسۆنەک، ترسنۆک، ترسەنۆک، بەزدۆنەک، قزە.
ترسنۆک/tirsnok: ئانتـ:[ ترس+ ن+ ئۆک] بێوورە، بێئارام، بێئیرادە، بێڤین، بێزراڤ، بێزراو، بێزاڵە، بێزات، بێزروور، تەسەزاڵ، كەمدڵ، بێجەرگ، قزە، بزدەک.
ترسنۆکی/tirsnokî: نچ:[ ترس+ ن+ ئۆک+ ئی] بێزراڤی، بێزراوی، بەعەجی.
ترسۆیی/tirsoyî: نچ:[ کباک] ترسۆنەكی.
ترس و لەرز/tirs û leriz: نتـ: تۆقین، خۆف، سام، هەراس.[ ئینگـ : Panic]
ترس هەبوون/bakhebûn: كتن:[ ترس+ هەبوون] ترسان، گوێپێدان.
ترسێن/tirsên: ڕەگ: لە ڕەگی ترسان دەكەوێت بەناوەوە دەلكێت و مانای لێترساو دەدا.
:: چاوترسێن. زەهلەبەر، زاتبەر، زاروبەر.
ترسێنەر/tirsêner: نفا:[ ترس+ ینەر( هێنەر: هێنان)] بزدۆنک، بزدۆک، بزدۆنەک، بیماوەر، ترسناک : شتێكەكە ترس پێكدێنێت یان كەسێک بترسێنێت و جێگەی مەترسییە.
ترسیار/tirsyar: ئانفا:[ ترس+ یار] ترسەنۆک.
ترسیان/tirsyan: كتن: ترسان.
ترسی/tirsî: نچ:[ شكا] ووشكی، ئیشكی.
:: نانی ترسی: واتە نانی پێ پێخۆر.
ترسین/tirsîn: كتن: ترسان.
بەترس/betirs: ئانتـ:[ بە+ ترس]
1 – دەبەست، باكدار.
2 – بڤە، بەسام، سامناک، ترسناک.
بەترس بوون/betirs bûn: كتن:[ بە+ ترس+ بوون] جێی ترس بوون، سامناک بوون.
بەترسەترس/be tirsetirs: ئانتـ:[ بە+ ترس+ ئە+ ترس] زۆرترساو، بەترس و لەرز.
بەترس و لەرز/be tirsûleriz: ئانتـ:[ بە+ ترس+ و+ لەرز] بەترسەترس
بەبێ ترسی/bebě tirsî: بند:[ بە+ بێ+ ترس+ ی] بوێڕی، بەبێباکی.
بێترس/bêtirs: ئانتـ:[ بێ+ ترس] بێباک، بێپەروا، شیرباز، گوهفرە، نەترس.
{
میللەتێ لاوی لەرێگەی سەربەخۆیی نیشتیمان
بێتە سێدارە، بێ ترس، دەم بەخەندەو پێکەنین
}{ ف. بێکەس}.
بێترسی/bêtirsî: نچ: بێباکی.
کەمی ترس/kemî tirs: ئانتـ:[ کەمی+ ترس] کەم ترس، کەم ترسان، کەمە ترسێ.[ لا : hypophobia].
لەخوداترس/le xuda tirs: ئانتـ: خوداناس، باخودا.
نەترس/netirs: ئانتـ:[ نە+ ترس] بێتاشا، بێباک، ئازا، گوێنەدەر، بێپەروا
نەترسی/netirsî: نچ:[ نە+ ترس] ئازایی، بوێری، بێباکی، بێپەروایی، نەترسی.
.
.
.
.