خێزان ¹ /xêzan: ن:[ هـ] دەرهاتوو.
{
نەورۆز گوڵ خێزان، نەورۆز گوڵ خێزان
وادەی وەهارەن، نەورۆز گوڵ خێزان
}{سەیدای هەورامی}.
.
.
____________________
خێزان ² /xêzan: ن:[ خێز] بنەماڵە، خانەوادە، کەیە : Keye( زا).[ ئینگـ : Family]
1 – ئاماژە بۆ کۆمەڵە تاکێک دەکات کە پەیوەندی هاوسەرگیری و خوێن پێکیانەوە دەبەستێت، لە یەک یەکەی نیستەجێبووندا دەژین و کارلێکی بەردەوام لەگەڵ یەکتریدا دەکەن، هەروەک چەند ڕۆلێکی کۆمەڵایەتی شیان هەیە کە دەیگێڕن، لە نموونەی ڕۆڵی باوک و دایک و مێرد و ژن و منداڵ یان منداڵەکان، خاوەنی ڕۆشنبیری هاوبەشی خۆشیانن. { کۆمەڵناسی، ل، 102}.
2 – ژنی بەمێرد، کەیوان _ کەیوانوو، هاوسەر.
خێزاندار/xêzandar: ئانتـ:[ خێز][ خێزان+ دار] کەسێکە ماڵ و منداڵی هەبێت.
خێزانداری/xêzandarî: نچ:[ خێز] هەبوونی ماڵ و منداڵ.
خێزانی/xêzanî: نچ: هاوسەری، ماڵ ومنداڵ، کڵفەت، خانەوادە.
خێزاننامە/xêzanname: نتـ:[ ماف][ خێزان+ نامە] گەواهی نامەی ژن و مێردایەتی.پەیوەندی
خێزانی پەر لە تێكەڵ/xêzanî per le têkeľ: نتـ:[ زیند][ ئینگـ : mixed codon family]{ ئە. قەرەداخی، ل، 87}.
خاووخێزان/xaw û xêzan: نتـ::[ خێز] [ خاو+ و+ خێزان] ماڵ و منداڵ بەوورد و درشتەوە.
.
.
___________________________
خێزان ³/xêzan: ن: یەکەی خێزان لە خشتەکی پۆلێنکردنی زانستی دا؛ لە هەردوو جیهانی زیندەوەر و جیهانی ڕووەک دا چەشنێک یان فرە چەشنێک دەگرێتەخۆ. ئەوانەش دابەش دەبن بەسەر بەسەر بنەماڵە و بن تیرەدا. زۆر خێزانیش لەبن پلە یەک کۆ دەبنەوە.
بۆ ناسینەوەی ئاستی واتاکان بەپاشگری وشەکان بە زمانی لاتینی بۆ ئاسانکاری و بۆ دۆزینەوەی کرۆکی واتاکان دەسسنیشان دەکەن.
.
پاشگرەکان : | |||
ڕووەک، قەوزە، کەڕوو | گیانلەبەر | ||
سەرووی خێزان | acea- | oidea- | Superfamily |
خێزان | aceae- | idae- |
Family |
خوارووی خێزان | oideae- | inae- |
Subfamily |
تیرە | eae- | ini- |
Tribe |
خوارووی تیرە | inae- | ina- | Subtribe |
.
پۆلێنکردنی زانستی : Scientific classification | ||||||
Kingdom | Division | Class | Order | Family | Genus | Species |
شانشینی | هۆبە | پۆل | پلە | خێزان | چەشن | جۆر |
plantae | magnoliophyta | Asterids | Boraginales | Boraginaceae |
Anchusa |
A. officinalis |
جیهانی ڕووەک | کاسە تۆودارەکان |
.
.
.
.