ددان ¹ /didan: ن:[ توێ] دان( بابا)، دڎان( هـ)، دگان( کباش)، دیان( کباک)، دران( فە)، دندان _ دنان، دڕۆک، دنو _ دنوا : ئێسکی ددان لە ماددەیەکی زۆر ڕەق پێکهاتووە، چونکە ماددەی گەچی تێدایە و پێی دەگووترێت عاج. شێوەی لاکێشەیی هەیە.
| لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
| گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
| داتە. دەنتان | nAtNad . atAd | |
ژمارەی تەواوبوونی ددان دوای هەرزەکاری دەگاتە 32 . واتا هەر شەویلگەیەک 16 ددانی بەردەکەوێت. هەر ددانێک دابەش دەکرێت بە سێ بەشەوە:
1 – تاج : بە دەرە چینێکی پتەوی بریسکەداری سپی داپۆشراوە کە پێی دەڵێن( مینا).
2 – مل : ئەو پارچە گۆشتەیە کە پێدەگووترێت( پووك) دەوری ددان و شەویلگەی داوە.
3 – ڕەگ : ئەو بەشەی ددانە کە گیربووە لەناو شەویلگەدا، ڕەگیش بە ماددەیەکی ڕەق و زبری بۆرباو پێی دەگووترێت( چەمەنتۆ).
ددانیش بۆشاییەکی لە ناو دایە پێی دەگووترێت( کرۆك) کە دەمار و لقەکانی تێدایە. بە هۆیانەوە دەتوانین هەست بە ئازار و ساردی و گەرمی و پەستان بکەین. تۆڕە موولوولەی خوێنی تێدابڵاوە لە ڕێگەی کونێکەوە دەچنە کرۆکەوە کە دەکەوێتە ژێرەوەی ڕەگی ددانەوە پێی دەڵێن ( کونی لوتکەی ڕەگ).{ زیندەوەرزانی 1989، ل، 15}.
دڎان/diđan: ن:[ هـ : هەورامی] ددان.
ددان ئاژن/didan ajin: نتـ:[ ددان+ ئاژن] چیلکەی ددان ئاژنین : پارچە چیلکەی تیژ بۆ پاککردنەوەی نێوان دان لە پارچەی خواردن.
ددان ئاژنین/didan ajinîn: کتپ:[ ددان+ ئاژنین] نێوان دانەکان پاککردنەوە ( بە چیلکە).
دڎان ئاژەن/diđan ajen: نتـ:[ هـ] دداناژەن.
دڎان ئاسنینی/diđan asinînî: نتـ:[ هـ] ددان ئاسنینە، سیسرگ.
ددان ئاڵبوونەوە/didan aľbûnewe: کتن:[ ددان+ ئاڵبوونەوە]
:: سڕبوونی ددان بە‌هۆی خواردنی چشتی ترشەوە.
دڎان ئەوەهاڵ بییەی/diđan ewehaľ bîyey: کتن:[ هـ] ددان ئاڵبوونەوە.
دڎانە/diđane: نتـ:[ هـ] ددانە.
ددانەچۆقە/didane çoqe: کتن: چۆقەچۆق( دان، پێکەوتن، کردن) تەقەتەق لەددانەوە هاتنی ( لەبەر سەرما، ترس یان لەرز لێهاتنەوە).
دڎانەچوقی/didane çoqî: نتـ:[ هـ] ددانەچۆقی.
دڎانەچیڕی/didane çîrî: نتـ:[ هـ] ددانەچیڕە.
دڎانەدار/diđane dar: نتـ:[ هـ] ددانەڎارە. ددانەدار.
دڎانەڕیکی/diđane řîkî: نتـ:[ هـ] ددانە کڕێ.
دڎانەنە/diđanene: ئاکتـ:[ هـ] لەدداندا، لەددانەدا.
ددان ئێشای/didan êşay: کتن:[ هـ] ددان ئێشە.
ددان ئێشە/didan êşe: کتن:[ هـ] ددان ئێشای، ددان ئێشان.
دڎان بێڵەکان/diđan bêľekan: نتـ:[ هـ] ددان پێشکان. مەبەست ددان درێژی یە.
ددان بەجەرگی خۆدانان/didan be cergî xodanan: کتن: دڵهەڵگرتن، کوویش، پشوودرێژی، گلەیی نەکردن، ملپانی.
ددان بەجەرگی خۆدانەر/didan be cergî xodaner: شڕ: پشوودرێژ، گلەیی نەکەر، ملپان، بەپشوو.
ددان بەخۆداگرتن/didan be xodagirtin: کتن: دان بەخۆداگرتن
1 – پشوودان، وچان( گرتن، دان).
2 – ئارامگرتن لەبەر بارێکدا، پشوودرێژبوون، چاوەڕێ کردن بێ گلەیی، خۆگرتن، سەبرگرتن.
3 – دەرهەڵ نەبوون، لەپڕهەڵنەچوون.
4 – بەرگە گرتن.{ شوان، ل، 581}.
ددان پارێزی/didan parêzî: نتـ:[ توێ][ ئینگـ : Prevethve Dentistry].
دڎان پاک/diđan pak: ئانتـ: ددان پاک.
دڎان پاکی/diđan pakî: نچ: ددان پاکی.
ددان پێدانان/didan pêdanan: کتپ: ئامای پەنە _ ئامای پنە _ ئامای پونە( هـ)، پێلێنان، جوون _جوویین، چوونەژێر، ڕاستیی گووتن، درکاندن، پالێنان.
ددان پێدانەر/didan pêdaner: نفا: درکێنەر، پالێنەر، پێ لێنەر.
دڎان پورەنیای/diđan pureniyay: کتن:[ هـ] ددان پێدانان.
دڎان پورەنەنیای /diđanpureneniyay : کتن:[ هـ] ددان پێدانەنان.
دڎان پیس/diđan pîs: نتـ:[ هـ] ددان پیس.
دڎان پیسی/diđan pîsî: نچ:[ هـ] ددان پیسی.
دڎان تیژ کەرڎەی/diđan tîj kerđey: کتن:[ ئد][ هـ] ددان تیژکردن : تەماع کردن ( لە چشتێک).
ددان جیرکردن/didan cîř kirdin: کتپ:[ ئد] ددان بەگڕیی( نیشاندان، جیڕکردنەوە، ڕیچ کردنەوە){ شوان، ل، 582}.
دڎان چەرمۆبی یەی/didan çeřmo bîyey: کتن:[ هـ] ددان سپی بوونەوە, دڎان چەرمەبی یەیۆ, دڎان چەرمەبی یەی.
دڎان چەرمە ئەوەبییەی/didan çeřme ewebîyey: کتن:[ هـ] ددان سپی بوونەوە.
دڎانۆ چیڕکەرڎەی/didan çîř kerđey: کتپ:[ هـ] ددان چیڕکردنەوە.
دڎان چەوێڵ/diđan çewêľ : نتـ:[ هـ] ددان لار و خوار.
دڎان چەوێڵی/diđan çewêľî: نتـ:[ هـ] ددان لار و خواری.
ددان چوونە کلیلە/didan çûne kilîle: کتن، شڕ:[ ئد] ددان بەسەریەکدا نووسان و زار( هەڵنەپچڕان، ڕەقبوون){ شوان، ل، 582}.
دڎان چیر ئەوەکەرڎەی/diđan cîř ewe kerđey: کتن:[ هـ] ددان چیرکردنەوە.
دڎان چیرۆ کەرڎەی/diđan cîřo kerđey: کتن:[ هـ] ددان چیرکردنەوە.{ تێبـ: گۆرانکاری لە نێوان (جیڕ) و( چیڕ) لەدیالێکتی کرمانجی ناوەند و گۆران بەدی دەکرێت}. .
ددان دەرکردن/didan derkirdin: کتن:[ نخ][ ئینگـ : teething ]{ پەزیشکی، ل، 362}.
دداندەرهاتن/didanderhatin: کتن:[ ددان+ دەرهاتن] دگان دەرهاتن، ڕووانەوەی ددان.[ ئینگـ: Dentition ,Eruption of teeth].{ کەمالنامە، ل، 777}.
دڎان دەرئامای/diđan deramay: کتن:[ هـ] ددان دەرهاتن.
ددان دەرهێنەر/didan derhêner: نفا:[ ددان+ دەرهێنەر( دەرهێنان)] دڎان بەرئاوور.
دڎان بەرئاوورڎەی/diđan ber awurđey: کتن: ددان دەرهێنان.
دڎان درێژ/diđan dirêj: نتـ:[ هـ] ددان درێژ.
دڎان درێژی/diđan dirêjî: نتـ:[ هـ] ددان درێژی. .
ددان زەردی/didan zerdî: نتـ:[ نخ] ][ ئینگـ : xantho dontous ]{ پەزیشکی، ل، 423}.
دڎان زل/diđan zil: نتـ:[ هـ] ددان گەورە، ددان قەوی.
دڎان زلی/diđan zilî: نچ:[ هـ] ددان گەورەیی.
دڎان زنیەی/diđan zinyey: نتـ: ددان دەرکردن.
ددان زۆری/didan zorî: ئانتـ: فرەددانی.[ ئینگـ : poly donta ]{ پەزیشکی، ل، 277}.
ددانە زێڕینە/didane zêřîne: نتـ: ئەو ددانە قایمانەیەکە لە دووای تەمەنی حەوتساڵی منداڵان دەردەکەوێت.
دڎان زیای/diđan ziyay: کتن: ددان دەرهاتن، ددان دەرکردن.
ددان زێر/didan zêř: نتـ: ددان زێڕین.
ددان زێڕین/didan zêřîn: نتـ: ددان زێڕ.
ددانساز/didansaz: نفا: ددانکار، دڎانساز( هـ)، دگانساز :
1 – کەسێ کە تاقمی ددان دروست دەکات بۆ خەلک.
2 – کەسێ کە ئیشەکەی پڕکردنەوە، پاککردنەوە و دەرهێنانی ددان بێت.
ددانسازان/didansazan: کتن: ددان کردن.
ددانسازی/didansazî: نچ: ددانکاری، دڎانسازی( هـ).
دڎان ساوای/diđan saway: کتن:[ هـ] ددان تیژکردن، دڎان تیژکەرڎەی.
ددان سپی بوونەوە/diđan sipî bûnewe: کتن:
1 – دیان چەرمگ بوون، دیان چەرمگەوبوون.
2 – [ ئد] ترس لەکەسێ شکان، ترسی کەسێ لەدڵدانەمان، سام لاچوون، قسەلەیەک نەخورادنەوە.
3 – [ ئد] بێشەرم بوون، شەرم وشكۆلانەمان، بێ چاو و ڕووبوون، سیوالەیەک هاتنەوە.
دڎان سپی بی یەیۆ/diđan sipî bîyeyo: کتن:[ هـ] ددان سپی بوونەوە.
دڎان سپی کەرڎەی/diđan sipî kerđey: کتپ:[ هـ] ددان سپی کردن.
دڎانۆ سپی بی یەی/diđano sipî bîyey: کتن:[ هـ] ددان سپی بوونەوە.
دڎان شاش/diđan şaş: ئانتـ:
1 – [ هـ] ددان تەنک.
2 – [نخ] ددان بڵاو.
دڎان شاشی/diđan şaşî: نچ:
1 – [ هـ] ددان تەنکی.
2 – [نخ] ددان بڵاوی.
ددانکار/didankar: نفا: ددانساز.
ددانکاری/didankarî: نچ: ددانسازی.
ددان کەل/didan kel: نتـ:[ ددان+ کەل] کەلەفیج : کەسێکە یەک یان چەند ددانێکی کەوتبێت.[ ئینگـ : blunt tooth].
دڎان کەل/diđan kel: ئانتـ:[ هـ] دڎان کەلە، کەلەفیچ.
ددان کەلی/didan kelî: نتـ: ددان کەوتن.
دڎان کەلی/diđan kelî: نچ:[ هـ] کەلەفیچی.
دڎان کەرڎەی/diđan kerđey: کتپ:[ هـ] ددان کردن، ددان دروست کردن.
دڎان کەن/diđan ken: نتـ:[ ئد][ هـ] تەم بڕ، بێ هێوا.
دڎان کەن بییەی/diđan ken bîyey: کتن:[ ئد][ هـ] تەم بڕین، بێ هێوابوون.
دڎان کەن کەرڎەی/diđan ken kerđey: کتپ:[ ئد][ هـ] تەماپێبڕین، بێ هێواکردن.
ددان کەوتن/didan kewtin: کتن:
ددان کردن/didan kirdin: کپ: ددان دروستکردن.
دڎان کرموڵ/diđan kirmoľ: ئانتـ:[ هـ] ددان کڵمۆڵ.
ددان کرمۆڵ/didan kirmoľ: نتـ: ددانی کرمێ.
دڎان کرموڵ بییەی/diđan kirmoľ bîyey: کتن:[ هـ][ دڎان کرموڵ+ بی یەی] ددان کڵموڵ بوون.
دڎان کرموڵی/diđan kirmoľî: نچ:[ هـ] ددان کڵمۆڵی.
ددان کڕاندن/didan kiřandin: کتپ: ددان پاککردنەوە
ددان کلۆری/didan kilorî: نتـ:[ پز][ ئینگـ : scarpo Dontia]{ پەزیشکی، ل، 314}.
دڎان کۆتەی/diđan kotey: کتن:[ هـ][ دڎان+ کۆتەی] ددان کەوتن.
دڎان کۆتەی دەم/diđan kotey dem: نتـ، شڕ:[ ئد][ هـ] مەبەست تەواو سەرسووڕمانە.
دڎان کێشای/diđan kêşay: کتپ:[ هـ] ددان کێشان.
دڎان کێشتەی/diđan kêşitey: کتپ: ددان کێشان.
دڎان گەنا/diđan gena: ئانتـ:[ هـ] ددان گەنیو.
دڎان گەنای/diđan genay: کتن:[ هـ] ددان گەنین.
دڎان گرتەی/diđan girtey: نتـ: لکانی خۆراک بەددانەوە. ددان گرتن.
دڎان گرتەی ویرە/diđan girtey wîre: کتپ: ددان بەخۆدا گرتن.
دڎان گیر/diđan gîr: ئانتـ:[ هـ] ددان گیرە.
دڎان گیری/diđan gîrî: نچ:[ هـ] ددان گیری.
ددانگڕ/didan giř: ئانتـ: دیانگڕ، دان دەرپەڕییو بۆ پێشەوەچوو.
ددانگڕکردنەوە/didan giřkirdinewe: کتپ: قیچکردن.
دڎان لار/diđan lar: ئانتـ:[ هـ] ددان لار.
دڎان لاری/diđan larî: نچ:[ هـ] ددان لار.
ددان لەچیڕەوەبردن/didan le çîrewe birdin : کتپ: گوڤێن، قرساندن.
ددان لەسنگی هاتووە/didan le senigî hatuwe: شڕ:[ ئد] ددان لەسنگی دەرهاتووە: زۆرزانە، فێڵبازە.
ددان لێ تیژکردن/didan lê tîj kirdin: کتپ:[ ئد]
1 – مرخەلێخۆش کردن، نیازی خواردنی شتێ هەبوون، چاوتێ بڕین و بەتەمابوونی تشتێک، دیان لێ تێژکردن، مڵاس بۆگرتن.
2 – خۆ بۆ تۆڵە لێسەندن ئامادەکردن.
ددان لێک خستن/didan lêk xistin: کتن، کتپ : کیڕەکیڕکردن بەددان.
ددان مرواری/didan mirwarî: نتـ: ددان ڕێکوپێک و سپی.
دڎان مڵە/diđan miľe: ئانتـ: ددان وەک ددانی مشک.
دڎان نیای پورە/diđan miyay pure: کتن:[ هـ] ددان پیادانان.
دڎانۆ/diđan: نتـ:[ هـ] بەددانەوە.
دڎانۆ زیای/diđano ziyay: کتن: ددان دەرهاتنەوە.
دڎانۆ زنیەی/diđano zinyey: نتـ: ددان دەرکردنەوە.
دڎانۆ کەرڎەی/diđano kerđey: کتپ:[ هـ] ددان دروست کردنەوە.
دڎانۆ هاڵ بییەی/diđao haľ bîyey: کتن:[ هـ] ددان ئاڵبوونەوە, دڎان هاڵۆ بی یەی.
دڎان وزتەی/diđan wiztey: کتن:[ هـ] ددان خستن.
دڎان وستەی/diđan wistey: کتن:[ هـ] ددان خستن.
دڎان ویرە گرتەی/diđan wîre girtey: کتن:[ هـ] ددان بەخۆداگرتن.
ددان هاتن/didan hatin: کتن: ددان هاتنی منداڵ.[ ئینگـ : Dentition ].
دڎان هاڵ کەرڎەیۆ/diđano haľ kerđeyo: کتپ:[ هـ] ددان ئاڵکردنەوە, دڎان هاڵۆ کەرڎەی.
دڎان هۆر کێشتەی/diđan hor kêşitey: کتپ:[ هـ] ددان هەڵکێشان یان دەرهێنان.
دڎانینە/diđanîne: ئاکتـ:[ هـ] لەدداندا.
دڎانیوە/diđanîwe: ئاکتـ:[ هـ] بەددانەوە.
ددانیی/didanîy: نچ:[ ددان+ یی]
1 – شێوەیی ددانی هەبێت.[ ئینگـ : dentary, dental, odento]{ کەمالنامە، ل، 588}.
2 – هەر تشتێک پەیوەندی بەددانەوە هەبێت.[ ئینگـ : dentiform]
| جۆرەکانی ددان |
بەرخلێنە/berxilêne: نتـ:[ توێ][ بەر+ خلێنە] هەشت ددانن كە دەكەونە نێوان ددانی كەڵپ و خلێنە لە تاخمی ددانی مرۆڤدا چوار بە سەرەوە و چواریان بەڕووی خوارەوە لە ڕاست و چەپ.
بڕندە/biřnde: نتـ:[ توێ][بڕ( بڕین)+ ئندە] بڕننە، تیژ : چوار ددانە كەدووانە لەسەرەوەیە وەدووانی لە خوارەوەیە كەدەكەونە ئەملاو ئەولای ( بڕۆك)ـەوە.
بڕۆک/biřok: ن:[ توێ] ددانەكانی پێشەوەن چوارلەسەرەوە و چوار لەخوارەوە.
خرێ/xirê: نتـ:[ توێ] پاشەخرێ.[ ئینگـ : Biscuspid tooth].
خرێنە/xilêne: نتـ:[ توێ]
خلێنە/xilěne: نتـ:[ توێ]
ددانی پێشەوە/didanî pêşewe: نتـ:[ پز] ددانی بڕەر _ بڕندە، شیلە، کەڵپ.[ ئینگـ : Incisor ،Front tooth ].
ددانی پێشەخرێ/didanî pêşexirê: نتـ:[ پز] ددانی دوو نووك، کاکیلە. [ ئینگـ : Permolar tooth].
ددانی شه‌ویلگه‌ی/didanî şewîligey : نتـ:[ توێ][ ئینگـ : Mandibular tooth].
ددانی کاکیلەی خوارەوە/didanî kakîley xarewe : نتـ:[ توێ] ددانی هاڕەڕ : چوار لە خوارەوە.[ ئینگـ : Mandibular tooth].
ددانی کاکیلەی سەرەوە/didanî kakîley serewe: نتـ:[ توێ] ددانی هاڕەڕ : چوار لەسەرەوە.[ ئینگـ : Maxillary tooth].
ددانی کەڵبە/didanî keľipe: نتـ:[ پز] ددانی ئاوەز، بەرازە.[ ئینگـ : Canine، Cuspid].
جومگەی کاکیلە/cumgey kakîle: نتـ:[ توێ] شەویلگە ئارگوشکێ (دوو دوون). بڕۆك (کە) ددانەپێشینان، ددانین براکوور( چوار لەسەرەوە و چوار لەخوارەوە). بڕەڕ ( ) کەڵپە ( )..[ ئینگـ : Mandibular Arthral].
ددانی پانزدەساڵە/didanî panizde saľe: نتـ:[ پز] ددانی 15ساڵی.
ددانی دەستکرد/didanî destkird: نتـ:[ پز] ددانی تاقم، تاقمی ددان. [ ئینگـ : Denture].
ددانی دوانزە ساڵە/didanî diwanze saľe: نتـ:[ پز] ددانی 12 ساڵی.
ددانی شیری/didanî şîrî: ن:[ پز] ئەو ددانانەیە، کە لە تەمەنی 6، 7 ساڵی دەکەوێت.[ ئینگـ : Wisdon teeth ، Milk tooth ]
ددانی عەقڵ/didanî äeqiľ: نتـ:[ پز] ددانی ئاوەز، ددانی ئەقڵ، ددانی ژیری.[ ئینگـ : Wisdom tooth].
ددانی کون/didanî kun: نتـ:[ پز] ڕزیانی ددان. [ ئینگـ : Caries، [tooth decay.
ددانی گیرکردوو/didanî gîrkirdû: نتـ:[ پز][ ئینگـ : Impacted]
ددانی هەمیشەیی/didanî hemîŝeyî: نتـ:[ پز][ ئینگـ : Permanent tooth ] .
بێددان/bêdidan: ئان:[ توێ][ بێ+ ددان]
1 – دەم پووچ، کەلوش _ کەلوس. [ ئینگـ : Edentated ].
2 – کەسی کەم ددان بۆ تەوس و گاڵتە.
بێددانی/bêdidanî: نچ: دەم پووچی، کەلوسی _ کەلوشی.
پزیشکی ددان/pizîŝkî didan: نتـ:[ پز] پەزیشکی ددان، دوکتۆری ددان.[ ئینگـ : Dentistå].
تۆزی ددان پاککردنەوە/tozî didan pakkirdinewe: نتـ: [ ئینگـ : tooth powder, dentifrice].{ کەمالنامە، ل، 588}.
توێکاری ددان/tokarî didan: نتـ:[ توێ][ ئینگـ : Dental Anatomy].
چارەسەری ددان/çareserî didan: نتـ:[ پز] نەخۆش بۆ پڕکردنەوەی ددان و دروستکردنی کیف بۆ ددان تیمار دەکرێت.[ ئینگـ : Conservative Dentistry].
دەزووی ددان/dezuwy didan: نتـ:[ پز][ ئینگـ : Dental floss].
دروستکردنی ددان/dirustkirdnî didan: نتـ:[ پز][ ئینگـ : Prosthodontics].
ڕاستکردنەوەی ددان/řastkirdnewey didan: نتـ:[ توێ][ ئینگـ : Orthodontics].
کەرەسەکانی ددان/keresekanî didan: نتـ:[ توێ][ ئینگـ : Dental Materials].
کەوتنی ددان/kewtinî didan: کتن:[ نخ][ ئینگـ : Loosening of the teeth، Periodontitis].
مینای ددان/mînay didan: نتـ:[ توێ][ ئینگـ : Enamel].
1 – بەشی تیشک : لەم بەشەدا خوێندکاران زانستی تیشک گرتن و بەکارهێنانی X – Ray بۆ ناسینەوەی نەخۆشییەکانی دەم و ددان و پوک فێر دەبن.
2 – بەشی نەخۆشییەکانی پوک : لەم بەشەدا پاکردنەوەی ددان و چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی پوک و هەندێک نەشتەرگەری بچوک لە لایەن خوێندکارانەوە ئەنجام دەدرێن.
3 – بەشی ڕاستکردنەوەی ددان و پزیشکی ددانی منداڵان و ددان پارێزی : لەم بەشەدا ڕاستکردنەوەی ددان و چارەسەری ددانی منداڵان و چالاکی گەڕان بە قوتابخانەکاندا ئەنجام دەدرێت، بە مەبەستی ئامۆژگاری کردنی منداڵان و پێدانی ئامۆژگاری پزیشکی لە پێناو پاراستنی تەندروستی ددانی منداڵان.
4 – بەشی نەشتەرگەری دەم و ددان : کە لەم بەشەدا ددان دەرهێنان و نەشتەرگەری بچوكی وەک ( ڕێک کردنەوەی ئێسکی شەویلگەکان و دەرهێنانی ددان بە نەشتەرگەری و چەندین نەشتەرگەری بچوکی تر) ئەنجام دەدرێت.
.
.
________________________________
ددان ²/didan: ن:[ جێۆ][ ئینگـ : Jag ]{ زەویناسی، ل، 54}.
ئەکمی ددانەداری/ekmî didanedarî: ن:[ کەرەستە][ ئەکمی+ ددانەداری] جۆرێکە لە پێچ( بورغی) بەکاردێت بۆ بڕست گواستنەوە.[ ئینگـ : acme thread]
ددانەدار/didanedar: ن:[ کەرەستە][ ددان+ ئە+ دار] دداندار : هەر جۆرە پێچ( بورغی)ێک ددانی پێوەبیت، بۆ نموونە : thread mill.
دداندار/didan: ئان:[ جێۆ][ ددان+ دار ][ ئینگـ : Jagged ]{ زەویناسی، ل، 54}.
ددان لەیەكچووەكان/didan leyekçûekan: نتـ:[ جێۆ] بەشێكن لە نەرمۆڵەكان كە دەناسرێن بەبوونی ددانی لەیەكچوو لە شوێنی جومگەدا.[ ئینگـ : Isodonts ]{ زەویناسی، ل، 52}.
ددان لەیەک نەچووەكان/didan leyek neçûekan: نتـ:[ جێۆ][ ددان+ لەیەک نەچووەكان] بەشێكن لە نەرمۆڵە دوو لەپكەییەكان كە ددانە كانیان لەڕووی شێوە و قەبارەوە جیاوازن.[ ئینگـ : Hetrodonts ]{ زەویناسی، ل، 43}.
.
.
.
.