برا /bira: ن:[ خێز][ ئاڤێسـ: ratArb: براتەر][ هەخـ : براتەر، پهـ : براتە _ برات_ براد، فار: برادر][ ئینگـ : brother][ زا : برار _ بەرار]
| نەشوناس | شوناس | |||
| تاک | كۆ | تاک | كۆ | |
| شێوەزاری كرمانجی باكوور | ەک | ان | ەكە | ەكان |
| شێوەزاری كرمانجی ناوەند | ێ ، ێک | ان | ەكە | ەكان |
| شێوەزاری هەورامی | ێوە | ێ ، ن | ێ | ەكێ |
1 – منداڵی نێرینە كە دەگەڵ منداڵی دیكەی دایک و باووک یان لەیەكێكیان بێت.
2 – ( مجـ) بە نیشانەی خۆشەویستی و ڕێزلێنان، لەقسەكردن و نامەنووسیندا بۆ خەڵكی تریش بەكاردێت.
{
دەزانی كە حاڵمان چلۆن بوو برا
لە پێشدا چ زوڵمێك لە كوردان كرا
}{ حافیدی}.
براباب/birabab: نتـ:[ خێز][ رۆژک، مكـ][ برا+ باب] دووكەس كە باوكیان یەك بێت و دایكیان جودابێت.
براباڤ/birabav: نتـ:[ خێز][ كباک][ برا+ باڤ] براباب، مام، ئاپۆ.
برابەش/bira beŝ:[ برا+ بەش]
1 – كەسێكی لە مڵكایەتی شتێكدا دەگەڵ كەسێ یان كەسانێک شەریک بێت.
2 – (مجـ) كەسێكی ماڵی خەڵمی لەلابێت و نەیداتەوە : هەر وەكو برای بێت و بەشی خۆی لێوەرگرتبێت
:: ئەرێ كابرا ئەم قەرزانەم بۆ نادەیەوە.
:: خۆ تۆ برابەشی من نی؟.
براتووتە/biratǔte: نتـ:[ برا+ تووتە][ رۆژک، مكـ] برای تووتە، چوارەمین قامكی دەستە لە پاش پەنجەی گەورە ڕا.
براخووا/biraxǔa: نتـ:[ خێز][ برا + خووا] برای ژنی مرۆڤ.
برادەر/birder: نتـ:[ برا+ دەر] ئاواڵ : ئەو دۆستەی كە لە دەرەوەی ماڵ وەک برا بێت بۆت
:: شاسوار برادەری شامار، دوێنی لە بەغدا هاتەوە.
برادەران/biraderan: نتـ:[ كۆ][ برادەر+ ئان] دۆستان، ئاوەڵان، ئاواڵان.
برادەرانە/biraderane: ئانتـ:[ برادەر+ ئانە] هەڵسوكەوتی دۆستانە، دڵسۆزانە.
برادەرایەتی/biraderayetî: نچ:[ برادەر+ ئایەتی] ئاواڵەیەتی.
برادەرێتی/biraderětî: نچ:[ برادەر+ ئێتی] پێوەندی لە نیزیكەوە، هاورێیەتی، دۆستایەتی.
برادەری/birderî: نچ:[ برادەر+ ئی] ئەوەی پێوەندی بەبرادەرەوە هەبێت.
:: دەگەڵ نەوزاد برادەریمان خۆشە.
برادەری كردن/birderî kirdin: كتپ:[ برادەری+ كردن] هاورێیەتی كردن.
برار/birar: ن:[ خێز]
1 – [ كباک، زا] برا.
2 – [ كباش، ل] برادەر، هاورێ.
برارەی/birarey: نتـ:[ خێز][ كباک، زا] برایەتی.
برارزا/birarza: نتـ:[ خێز]
1 – [ كباک، زا] برازا.
2 – [ كباش، ل] كوڕی برادەر.
برارزی/birarzî: نچ:[ خێز][ كباش، ل] كچەبرازا، منداڵی برادەر.
برارزینە/birarzîne: نتـ:[ خێز][ كباش، ل] ژن برا.
برارگەپ/birargep: نتـ:[ خێز][ كباش، ل] براگەورە.
برارووارنە/birarŭarne: نتـ:[ كباش، ل] برایانە.
براری/birarî: نچ:[ كباش، ل] برادەری، هاوڕێیەتی.
برازاڤا/birazava: نتـ:[ خێز][ كباك][ برا+ زاڤا] شۆشپان، برازاوا.
برازا/biraza: نتـ:[ خێز][ برا+ زا( زان – زایین)] برازاگ : منداڵی برا چ كوڕ یا كچ.
{
ڕووم كردە بەزمی خاسی برازا ئەزیزەكەم
ئەمشەو بە سەد تەوازوع و ئیخلاس وسەركزی
}{ شێخ رەزا}.
Azad birazayê mine
برازازا/birazaza: نتـ:[ خێز][ برا+ زا( زایین)+ زا( زایین)] منداڵی منداڵی برا. نەوەی برا.
برازاڤا/birazava: نتـ:[ خێز][ كباک] برازاوا.
برازاگ/birazag: نتـ:[ خێز][ برا+ زا( زایین)+ گ] برازا، منداڵی برا چ كچ بێت یان كوڕ.
برازا(ڤ)وا/biraza (v) wa: نتـ:[ خێز][ برا + زاوا] شۆشپان، برازاڤا : برا یان برادەرێكی زاوا یە كە لە رۆژی بووک گواستنەوەدا پشتێنی بووكە دەبەستێت و لە رۆژی گواستنەوەی لەتەك بووكی وە دەڕوات هەتا دەگا تە ماڵی زاوا.
برازی/birzî: نتـ:[ خێز][ برا+ زی : زا] برازا.
براژن/birajin: نتـ:[ خێز][ برا+ ژن]
1 – ژنی برا .
2 – وشەیەكە لە ناوكوردەواری دا دۆست وبرادەری كەسێك، خێزانی هاورێكەیانی پێبانگدەكەن.
براژنێتی/birajněnî: نتـ: ئاكاری براژن.
براژنی/birajinî: نتـ: ئاكاری براژنی.
براك/birak: ن:[ پهـ : براتەك][ كباک] برادەر، دۆست.
براكە/birake: ئان:
1 – ووشەی خۆشەویستی بۆ دواندنی برادەر.
2 – ئاواڵ زاوا.
براكێ/birakě: ن: برادەر، دۆستی زۆر نیزیک.
براگەورە /biragewre: نتـ:[ خێز][ برا+ گەورە]
1 – نۆبەرە نێرەی كە سێك لەچاو منداڵە كانی تری.
2 – براگەپ : ئەو كەسەی چەند دۆست و برادەر یا بنەماڵێک( لەبەر هەر سیفەیتێكی تر بێت)لەناو خۆیاندا بەگەورەی خۆیانی دادەنێن و ڕێزی لێدەگرن و لەقسەی دەرناچن.
برالە/birale: نتـ:[ برا+ لە] گووتەیە كە دەگووترێت بەیەكێک لە ڕووی خۆشە ویستییەوە. برادەر.
برالەوشۆتی/birleŭŝŭtî: نتـ:[ خێز][ هـ] برای شیری.
برام/biram: شڕ:[ برا+ م] برای من، براگەم، براکەم.
براماک/biramak: نتـ:[ خێز][ برا+ ماك] برای شیری یان دووکەس لە دایکەوە برابن. دایک برا.
برایانە/birayane: ئانتـ:[ برا+ یان+ ئە] هاورێیانە، وەك برا، برا بوون، برای : خۆشەویستی و ڕەفتار ی برایانە.
برایەتی/birayetî: نتـ:[ برا+ یەتی]
1 – برای.
2 – ناوی رۆژنامەی فەرمی پارتی دیمۆكراتی كوردستانی عێراقە لە داوی بەیان نامەی 11. ئازاری 1970 دەردەچێت.
برایەتی كردن/birayatî kirdin: كتپ:[ برایەتی+ كردن] دۆستایەتی لەگەڵ كردن، ئاشنایەتی بەستن.
برای/biray: نچ:[ خێز][ برا+ ی] برایەتی، برای باووک، برای دایک. خاڵ، برای گیان بەگیان. برامان برایی كیسەمان جیایی.
برایباب/biray bab: نتـ:[ خێز][ رۆژك، مكـ][ برا+ ی+ باب] مام : خزمی برابابیش بێت هەر باشە. { پەند}.
برای بابی/biray babî: نتـ:[ برا+ ی+ بابی] پەیوەندی نێوان دوو یان چەند برا كە باوكیان یەكە و دایكیان جودایە، برای باوكی.
برای حەق/biray ĥeq: نتـ:[ خێز][ برا+ ی+ حەق ] برا لەیەک دایک و باووک.
برای خوێنی/biray xwěnî: نتـ:[ برا+ ی+ خوێنی] دووكوڕ كە بە مەبەست كە خوێنێان تێكەڵ دەكەن بۆ ئەوەی ببنە برا.
برای دایك /biray dayik: نتـ:[ خێز] خاڵ : پیاوێک كە دەگەڵ دایكی كەسێك برابێت.
برای دایكوبابی/biraydayikǔ babî: نتـ:[ خێز] نێرینەیەک كەبرای كەسێك بێت كە منداڵی دایک و باوكێتی.
برای دینی/biray dînîـ:[ برا+ ی+ دین( ئایین) + ی] هەموو ئەو كەسانە دەگرێتەوە كە هاوبەش بن لە پەیڕەوكردنی ئایینێک.
:: موسلمانان برای دینی یەكترین.
برای شیری/biray ŝîrî: نتـ:[ خێز][ برا+ ی+ شیر+ ی] براماک : ئەو منداڵەی كە شیری دایكی یەكێكی تری خواردبێتەوە.
.
.
__________________
برا/bira: ئمـ: بریا.
.
.
_________________
برا/bira: ئمـ:[ كباك] بڵا، با، دەبا، بهێپڵە.
.
.
.
.
.