بڕین/biřîn: کتن:[ پەهلەوی : بریین _ برییتەن] بڕیەی _ بڕیای( هـ)، برنایش( زا)، بڕهین( کباک).
لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
بەر | rab |
1 – بچڕان، قرتاندن، کوتکردن، لەتکردن( گۆشت) : کەرتکردنی شتێک بەشتێکی تیژ.[ ئینگـ: to cut ،cutting ][ لا: discission]
2 – جوێکردنەوە، دابڕدان، هەڵاواردن، هەڵپاچین، هەڵبڕیین، هەڵدڕین : بریندارکردنی جێگایەکی لەش بەچەقۆ و کێرد.
:: با ئارام دانیشێت دەنا سمێڵی دەبڕم.
:: ئەو شووشەیە فڕێدە، دەستت دەبڕێت.
3 – هەست ئازاردان.
4 – ڕۆیشتن بەڕێگاوە.
:: ڕێگەبڕین.
:: ئەو ڕێگا دوورودرێژەمان بڕی و هیچمان بەهیچ نەکرد.
5 – تێکەڵکردنی پەڕەی قومار.
:: فەرموون کێ دەیبڕێت با بیبڕێت، پاشان نەڵێن فێڵت کردووە.
6 – توانای لەتلەتکردنی هەبێت.
:: کورە ئەو چەقۆیە زۆر کوڵە هیچ نابڕێت.
7 – توانای سەرکەوتن و زاڵبوونی شتێک بەسەرشتێكی تردا.
:: جا قسەی من قسەی تۆ نابڕێت.
8 – کڵاو لەسەرکەسێک نان، فێڵ لە کەسێککردن، گران پێفرۆستن.
:: حاجی هەر بەناو حاجییە، چوومە دوکانەکەی دەستی لێرەڕا بڕیم.
بڕینەوە/biřîn: کتپ: داپاجێن، خستن.
:: چیمەن بڕینەوە
:: دوورینەوەی دانەوێڵە.
ڤاڤێرکردنی دۆخەکانی جێناو لەگەڵ چاوگی بڕین دا | ||||||
کەسی یەکەم | کەسی دووەم | کەسی سێهەم | ||||
تاک | كۆ | تاک | كۆ | تاک | كۆ | |
ڕابردووی دووری | بڕیبووم | بڕیبووم | بڕیبووت | بڕیبووتان | بڕیبووی | بڕیبوویان |
ڕابردووی نزیكی | بڕیم | بڕیمان | بڕیت | بڕیتان | بڕی | بڕییان |
ڕابرنەبردوو | دەیبڕم | دەیبڕین | دەتبڕی | دەتانبڕی | دەیبڕی | دەیانبڕی |
ئایندەی | دەمبێ | دەمانبێ | دەتبێت | دەتانبێت | دەیبێت | دەیانبێت |
ئایندەی مەرجی | بمبڕیبایە | بمانبڕیبایە | بتبڕیبایە | بتانبڕیبایە | بببڕیبایە | بیانبڕیبایە |
بڕینەوەکاری کردن/biřîn: کتپ:
بڕینگە/birînge: ن:[ کەرەستە][ بڕین+ گە] بڕێنە، جەو _ جەور، جەهرێ، دوكارد، دوێرد، هەڤرینگ، هەورینگ : بڕینگی ئاژەڵ بڕینەوە یا مەقەستی خوری هەڵپاچین.
بڕین و بردن/biřîn: کتپ:
بڕین و لەناوبردن/biřîn: کتپ:
بڕین و لکاندن/biřîn: کتپ:
بڕینی کاڵا/biřînî kaľa: نتـ:[ بڕینی+ کاڵا ] بڕێشت _ بڕشت، بڕیار : ئەم كەوایە بڕێشتێ جوانە یان ئەم كەوایە جوان بڕاوە.
.
.
______________
– بڕین/biřîn– : كتن: زۆر جار وەك پتشگرێك خۆی دەنوێنێت.
1 – دابڕین[ دا+ بڕین] جیاكردنەوە یان دوورخستنەوەی بەشێك لەبەشێكی بنەڕەتی خۆی.
:: نیوەی خانووەكەی بۆ خۆی دابڕیووە.
2 – هەڵبڕین [ هەڵ+ بڕین] بەرزكردنەوەی شتێك لە شوێنی خۆی.
:: دارهەڵبڕە سەی دز دیارە.
ئاسنبڕ/asinbiř: نفا:[ ئاسن+ بڕ( بڕین)] قهڵهمی ئاسن، قهڵهمێکه ئاسنی پێدهبڕێتهوه.
:: مشاری ئاسنبڕ.
ئاسنبڕین/asinbiřîn: کتن:[ ئاسن+ بڕ( بڕین)]
ئاسنبڕینەوە/asinbiřînewe: کتن:[ ئاسن+ بڕ( بڕین)]
ئاگربڕ/biřîn: کتپ:[ ئاگر+ بڕین]
ئاگربڕین/biřîn: کتپ:[ ئاگر+ بڕین]
ئاوبڕ 1/awbiř: نفا:[ ئاو + بڕ( بڕین)][ زیند]
ماسی گره، ههلهکهی ئاوی، مژگرکی ئاویی.( قنگره).
ئاوبڕ 2/awbiř: نفا:[ ئاو+ بڕ( بڕین)][ نخ]
دهردێکه دووچاری ئاژهڵ دهبێت له زۆر ئاوی سارد خواردنهوه و لهزمستانانهوه کوتو پڕ دهیکوژێت بهتایبهت ماڵات.
ئاوبڕبوون/awbiřbŭn: کتپ: تووشی ئاوبڕهاتن.
ئاوبڕ 3/awbiř: نفا:[ ئاو + بڕ( بڕین)] ئاوهشکێنه، ئاوهژنه.
ئهو شوێنهی ئاوی لێ ههڵدهبڕن بۆ ئهوهی ڕهوانهی شوێنێکی تری بکهن کهمهبهسته
:: ئاوبڕی ئاش.
:: ئاوبڕی جۆگه.
{ تێبـ : جۆگایهکه دروست دهکرێت له ژوور دهمی تهمبوورهوه به 50 مهترێک دادهمهزرێندرێت ئاوبڕ له دار دروست دهکرێت، ئهوجا دهرگایهکی بچووک له کهناری جۆگا کهوه دادهنرێت بۆ کردنهوه و داخستن له ئاوی ئاشهکه. ههتا ئاشهکهی پێ وهگڕ بخرێت یان بوهستێندرێت.
ئاو بڕین/biřîn: کتپ:[ ئاو+ بڕین]
باخ بڕین/biřîn: :
بەبڕین چوون/be biřînčûn: كتن: گەیشتنە ڕادەی بڕین، تووسی بڕین بوون، بڕان.
:: دەك زمانت بەبڕین چێ، بۆ ئەو قسە ناخۆشەت.
:: كابرا لە جۆڕا سەری بە بڕیە چوو.
بەبڕین دان/be biřîndan: كتن: سەر یان بەشتێك لە ئەندامی كەسێك تووشی بڕین كردن.
:: دووزمان و شۆفار سەری دوو كەسیان بەبڕین دا.
بەرد بڕین/biřîn: :
بەکەلەخ بڕین/bekelex birîn: کتن:[ بە+ کەلەخ+ بڕین ] بەمەقەس بڕین.
بلیت بڕین/biřîn: :
بۆ بڕین/biřîn: :
بۆ بڕینەوەشیان/biřîn: کتپ:
پالێنەبڕین/palěnebiřîn: كتن:[ پا+ لێ+ نە+بڕین] پێ لێ نەبڕین، سەردانی بەردەوام.
:: تو خوا زووزوو سەری لوو بدە و پای لێ مەبڕە.
پێوەبڕین/pêwebiřîn: کتپ:[ پێوە+ بڕین] پۆبڕیەی.
تووتن بڕین/biřîn: :
جل و بەرگ بڕین/biřîn: :
چاو تێبڕین/biřîn: :
چاو بڕین لە/biřîn: : : to be hopeful of
چۆنێتی بڕین/biřîn: :
چیمەن بڕین/biřîn: :
خشت بڕین/biřîn: :
خوەبڕین/biřîn: :
دابڕ/dabiř: نفا:[ هـ][ دا+ بڕ( بڕیەی)، ( بڕین)]
1 – كەرت، لەت، پارچە.
:: ڕانە مەڕەكە دابڕدابڕ بوو.
2 – بەستەری كارەبڕ، نەگەێنەر.[ ئینگـ : Dielectric].
3 – داگیركار.
4 – [ ڕێز] ڤێرگول، فاریزە( ، ).
5 – [ واز] جوورە گەمەیەكە.
دابڕان/dabiřan: كتن:[ دا+ بڕ+ ئان]
1 – ژێبوون، لێكجوێبوون، جیابوونەی شتێك لەشتێك.
:: مەڕەكە لە ڕانەكە دابڕا.{خاڵ، ل، 96 }.
2 – لەتبوونی شتێك بەهۆی شتێكی تیژەوە.
3 – هۆرئامڕێ، هوربریڕێ.{بێستوون، ل، 64}.
دابڕاندن/dabiřandin: كتپ:[ دا+ بڕ(بڕین)+ ئاندن] لێكجوێكردن.
دابڕانێ/dabiřaně: نفا:[ دا+ بڕ(بڕین)+ ئێ] ملە، كێبەركێ لەگوریس كێشاندا.
دابڕان لە سۆزی دایك/dabiřan le sozî dayik: شڕ:[ دەروو][ ئینگـ: Deepirvation]{ سا یكلۆژیا، ل، 19}.
دابڕاو/dabiřaw: نفا، ئانفا:[ دابڕاو( بڕین)
1 – لەتبوو، پارچەبوو : دەستەواژەێكە بۆ گێژەنێك( سێركت) كە لەچەند پارچەی جۆراوجۆر پێكهاتبێت.[ ئینگـ: Discrete].
2 – پەرەوازە
:: دا بڕاوی پەز.
3 – كەركەمەڕ.
دابڕدان/dabiřdan: كتن:[ دا+ بڕ(بڕین)+ دان] جوێكردنەوە، هەڵاواردن، هەڵ بڕین، بڕین.
دابڕكردن/dabiřkirdin: كتپ:[ دا+ بڕ(بڕین)+ كردن] دابڕكەردێ {بێستوون، ل، 64}.
1 – بەردان: جیاكردنەوەی كەم لە زۆر، بڕكردنی شتێك لە شتێك.
2 – بەزۆرگرتن وبردن، زەوتكردن، بەسەرداگرتن، داگیركردن.
دابڕبییەی/dabiř bî yey: نفا:[ هـ][ دابڕ+ (بڕیەی) ] جیابوونەوە، لەتبوون.
دابڕكەردەی/dabiřkerdey: كتپ:[ هـ][ دابڕ+ كەردەی)] دابڕكردن.
دابڕكریای/dabiř kiryay: كتپ:[ هـ][ دابڕ+ كریای)] جیاكرانەوە، لەتكران.{ وشەنامە، ل، 431}.
دابڕین/dabiřîn: ن، كتن: ئەرەبڕیەی.{ بێستوون، ل، 64}
1 – بڕدان و جوێكردنەوەی شتێك لەشتێك، هەڵاواردن.
:: لایەكی زەوییە كەم دابڕی.
2 – بڕیین
:: چەقۆكە پەنجەی دابڕیم.{ خاڵ، ل، 96}.
3 – لەلەكردنی شتێك( داربە چەقۆ).
4 – [ كباك] زیان پڕكردنەوە، زیان وەلانان، لەلەكردنی چشتێك.
5 – پێوەندیی لەگەڵ نەهێشتن.
دابڕینی پزیشكی/dabiřînî pizîŝkî: نتـ: بەندی تەندوستی.
داربڕین/biřîn: کتپ:
داربڕینەوە/biřîn: کتپ:
دەربڕین/derbiřîn: کتپ، ن:[ دەر+ بڕین]
1 – درکاندن، دەرخستن، ئاشکراکردنی چشتێک کە لە دڵتدا شاردبێتەوە.
2 – دەنگ بڵندکردن.
3 – باشار، بەرگە، خۆڕاگرتن.
4 – بەرامبەر پێوەستان دێت، دەروەست هاتن، دەرەقەت هاتن.
5 – گووتە، دیتانە.[ ئینگـ : Proposition, Statement, Assertion]
دەست بڕین/biřîn: :
دەست بەبڕین کردن/biřîn: :
دەستی دز لە دزی بڕین/biřîn: :
دەماربڕین/biřîn: :
دێنەبڕین/biřîn: :
ڕزق بڕین/biřîn: :
ڕێژەی بڕین/biřîn: :
زمان بڕین/ziman biřîn: :
سەهۆڵ بڕین/sehoľ biřîn: :
فیلم بڕین/biřîn: کتپ:
قژبڕین/qij biřîn: :
قسە پێبڕین/qij biřîn: :
قۆڵ بڕین/qoľ biřîn: :
کاغەز بڕین/kaẍez biřîn: :
کفن بڕین/kifin biřîn: کتپ:[ کفن+ بڕین]
گیرفان بڕین/gîrfan biřîn: :
لەشیربڕینەوە/lešîr biřînewe: کتپ:[ لە+ شیر+ بڕینەوە] مەمک ووشكبوون. [ ئینگـ : Ablactation]
.
.
.
.