ئابووری/abûrî: ن:[ ئاب]{ ماڵداری، پاشه‌که‌وتیی، چاوه‌دێری پاشه‌که‌وت} زانستێکه‌ که‌ ده‌خوێندرێت ده‌رباره‌ی سامان به‌رێوه‌بردن یان چاوه‌دێری و ڕاگرتنی ڕێکوپێکی داهات و تێچوون و دیارده‌کانی. ئه‌م زانستییه‌ گه‌لێک بابه‌تی لێده‌بێته‌وه‌.[ ئینگـ : Economic]. 

 تێبینی : 
1 – ( زه‌بیحی) نازانم ئه‌م ووشه‌یه‌ له‌ کوێوه‌ هاتووه‌ و چۆن داتاشڕاوه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌نده‌ بڵاوبووه‌ته‌وه‌، به ‌ئه‌م واتایه ‌جێگای خۆی گرتووه‌. 
2 – ئه‌وه‌ی مایه‌ی دڵخۆشی بێت ماموه‌ستا عه‌لی نانه‌وه‌زاده‌ ئاماژه‌ی به‌ دوو سه‌رنج داوه‌ :
3 – سه‌یدۆ گۆرانی ئه‌م ووشه‌یه‌ی بۆ( عه‌بۆر)ی عه‌ره‌بی كراو بردووه‌ كه‌ به‌ ڕه‌چه‌ڵه‌ك گرێكی بووبێت و هاوسه‌نگی كردووه‌ ده‌گه‌ڵ ebone فه‌ره‌نسی).
4 – له‌ زمانی په‌هله‌وی دا. [ ئاپورسشن : āpursiŝn] به‌واتای( داهات و به‌رهه‌م) دێت}.

ئابوورییانە/abûrîyane: نتـ:[ ئاب][ ئینگـ : Economical ] 

ئابووری ئازاد/abûrî azad: نتـ:[ ئاب].[ ئینگـ : economic ]

ئابووری ئاڕاسته‌کراو/abûrî ařastekiraw: نتـ:[ ئاب][ ئابووری+ ئاڕاستەکراو] خۆهه‌ڵقوڕتانی میری له‌کاروباری ئابووری به‌دانانی پرۆژه‌ی گشتی.

ئابووری ئیسلامی/abûrî îslamî: نتـ:[ ئاب].[ ئینگـ : economic ]

ئابووری به‌جێ هێناندن/abûrî becê hênandin: نتـ:[ ئاب][ ئابووری+ بەجێ هێناندن] مه‌به‌ست له‌ لێکۆلینه‌وه‌یه‌ که‌ بۆ شێواز ئافراندنێک بۆ پترکردنی سامان و به‌هه‌م و ره‌وتی ئابووری.

ئابووری بیرکردنه‌وه‌/abûrî bîrkirdinewe: نتـ:[ ئاب][ ئابووری+ بیرکردنەوە] بیرکردنه‌وه‌ له ‌ره‌وتێکی ئابووریانه‌وه‌.

ئابووری تاک/abûrî tak: نتـ:[ ئاب].[ ئینگـ : economic ]

ئابووری جیهان/abûrî cîhan: نتـ:[ ئاب].[ ئینگـ : economic ]

ئابووری خۆیی/abûrî xoyî: نتـ:[ ئاب] هه‌ڵسووڕاندن و پاشه‌که‌وت و په‌ره‌پێدانی داهاتێک که‌کار‌ بۆ خۆ ویستن بێت.

ئابووری دارستان/abûrî darstan : نتـ:[ ئاب][ ئینگـ : Forests economy].

ئابووری ده‌ستووری/abûrî destûrî: نتـ:[ ئاب] جۆره‌ زانستێکه‌ ده‌رباره‌ی سامانی میری ده‌دوێت چ له‌بواری به‌رهه‌م هێنان بێت یان گۆڕین و دابه‌شکردن و به‌رهه‌مدا بێت، بۆ ئه‌وه‌ی باشترین رێباز بدۆزێته‌وه‌ بۆ هه‌ڵسووڕانی کاروباری سامانی ده‌وڵه‌ت.

ئابووری رامیاری/aburî ramyarî: نتـ:[ ئاب] بریتییه‌ له‌زانستی یاساکانی به‌رهه‌مهێنان و دابه‌شکردنی به‌رووبوومی ماده‌ی له‌قۆناغی جۆربه‌جۆره‌کانی گه‌شه‌کردنی کۆمه‌ڵگای مرۆ‌ڤایه‌تیدا.

:: ئابووری رامیاری کلاسیکی.

ئابووریزان/aburîzan: نتـ، ئان:[ ئاب] ئابووری ناس.

ئابووریزانی/aburîzanî: نچ:[ ئاب] زانستی ئابووری ناسی : ئەوەی پێوەندی بە ئابووری زانستی یەوە هەبێت.

ئابووریزانیەنە/aburîzanyene: ئاکتـ:[ ئاب][ هـ] لەئابووری زانیندا.

ئابووری زەوی/abûrî zewî : نتـ:[ ئاب][ ئینگـ : Land economics].

ئابووری کردن/abûrî kirdin: کتن: پاشه‌که‌وتکردن له‌گوزه‌رانی ڕۆژانه‌دا.

ئابووری کشتوکاڵی/abûrî kiştukaľî: نتـ:[ ئاب] زانستی ئابووری ڕامیاری جێبه‌جێ بکرێت له‌سه‌ر کشتوکاڵی.[ ئینگـ : Agricultural economics].

ئابووری کۆمه‌ڵایه‌تی/abûrî komeľayetî: نتـ:[ ئاب] ئه‌م جۆره‌ ئابووریییه‌، بابه‌ته‌که‌ی ئه‌وه‌یه‌ که‌وا له‌ هه‌ر ڕێگایه‌ک بکۆڵێته‌وه‌ که ‌سته‌م و سته‌مکاری کۆمه‌ڵایه‌تی که‌مکاته‌وه‌، وه‌ گوزه‌رانی خه‌لکی له‌ هه‌مان کاتدا چاک بکات.

ئابووری گشتی/abûrî giş: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

ئابووری لیبێرالیزم/abûrî lîbêralîsm: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

ئابووری ماڵی/abûrî maľî: نتـ:[ ئاب] ماڵداری.

ئابووری ناس/abûrî nas: نفا:[ ئاب][ ئابووری+ ناس( ناسین)] ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ پیشه‌ی لێكۆلیته‌وه‌ی ئابووری بێت.

ئابووری ناسی/abûrînasî: نچ:[ ئاب][ ئابووری+ ناسی( ناسین+ ی)] زانست، خوێندن، پرۆژه‌ و كار و باری ئابووری.

ئابووری نه‌ته‌وایه‌تی/abûrî netewayetî: نت:[ ئاب] سه‌رمایه ‌و مایه‌ نه‌ته‌وه‌یه‌ک.

ئابووری نەوت/abûrî newt: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

ئابووری هەرێم/abûrî herêm: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

ئابوورییه‌ره‌/abûrî yere: نتـ:[ ئاب][ هـ][ ئابووری+ یه‌ره] به‌سه‌ر ئابووری دا.

 تێبینی : 
 بڕگەی ‌( یه‌ره‌) له‌شێوه‌زاری هه‌ورامی هاوواتای( به‌سه‌ر ……دا) یه‌ له ‌شێوه‌زاری کرمانجی ناوه‌ندییدا. }{ ووشه‌نامه‌، ل، 25}
     گوڵبژێرێک له‌ زاراوه‌ی ئابووری و دارایی :   

ئه‌ندازه، باج، بازارکردن، بەبازارکردن، به‌کارهێنه‌ر، به‌کاربه‌ر، به‌رده‌وام، به‌رده‌وامکردن، به‌رژه‌وه‌ندی، به‌رگرێتێتی، به‌رهه‌م _ به‌رهه‌مهێنان، به‌ها، بێکاری، پێداویستی، پاشه‌که‌وت، پته‌وێتی، پته‌وکردن، تاکڕه‌وێتی، تێچوون، جیاوازی، چاککردن، خزمه‌تگووزاری، خۆشگوزه‌رانی، خستنه‌سه‌ر، دارایی، داهات خستنه‌کار، داهات، ده‌ڵاڵ، ده‌ستیکار، ده‌یه‌ک، رێژه‌، رێژه‌یی، ڕوودان، زیان، زیانبه‌خشی، سه‌رمایه‌، سه‌رمایه‌خستنه‌کاره‌وه‌، سه‌رمایه‌مه‌یاندن، سه‌رمایه‌‌دارێتی، سوشیالیستی ، سوود، سوودبه‌خشی، سه‌رچاوه‌ی به‌رهه‌مهێنان، سینده‌کالیزمی، شایه‌سته‌ی به‌کارهێنان بێت،( فایز وه‌رگرتن)، قازانج، قاچاغ، قه‌رز، قست، کۆمه‌ک، کۆمه‌ک کردن، کار، که‌ره‌سته‌ی خاو، که‌ره‌سته‌ی به‌رهه‌مهێنان، کاتی، کرێ، کۆمۆنیستی، لاوکی، لیبێرالیزمی، مافی گوزه‌ر، ناوه‌ند، ناوبژیکه‌ر، نه‌داری، هاوکاری، هه‌ره‌وه‌زێتی، هۆی به‌رهه‌مهێنان، هه‌ژاری، هه‌میشه‌یی، هه‌ناردنه‌ده‌ره‌وه‌، هێنانه‌ژووره‌وه‌، یه‌کسانی، یه‌ده‌ک، یه‌کسه‌ر…. هتد.

ئابڵۆقەی ئابووری/abiľoqey abûrî: نتـ:[ ئاب] گەمارۆی ئابووری.[ ئینگـ : Economic embargo ]

ئازادیی ئابووری/azadîy abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic freedom]

ئەنجوومەنی بەرزی ئابووری/encûmenî berzî abûrî: نتـ:[ ئاب][ ئەنجوومەنی+ بەرزیئابووری] .[ ئینگـ : economic high council]

ئیمپریالیزمی ئابووری/împiryalîsmî abûrî: نتـ:[ ئاب] دەسەڵاتخوازی ئابووری.[ ئینگـ : economic imperialism]

باری ئابووری/barî abûrî: نتـ:[ ئاب] û[ ئêینگـ : economic prosperity]

بووژانی ئابووری/bûjanî abûrî: نتـ:[ ئاب] گەشەکردنی ئابووری.[ ئینگـ : economic growth]

بواری ئابووری/biwarî abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

پاڵنەری ئابووری/paľnerî abûrî: نتـ:[ ئاب] هاندانی ئابووری.[ ئینگـ : economic stimulation]

پەرەپێدانی ئابووری/perepêdanî abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic development]

پەرەسەندنی ئابووری/peresendinî abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic expansion]

پەیوەندی ئابووری/peywendî abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

پلانی ئابووری/pilanî abûrî: نتـ:[ ئاب] نەخشەڕێی ئابووری.[ ئینگـ : economic planning]

پێشکەوتنی ئابووری/pêškewtinî abûrî: نتـ:[ ئاب] گەشەی ئابووری.[ ئینگـ : Economic boom ]

پێشوەچوونی ئابووری/pêšewečûnî abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic progress]

پێگەی ئابووری/pêgey abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

پێناسەی ئابووری/pênasey abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

تەمەنی ئابووری/temenî abûrî: نتـ:[ ئاب] دەورەیەک کە لەودا وەبەرهێنانێک قازانجدارە.[ ئینگـ : economic life]

جێگیرکردنی ئابووری/cêgîrkirdnî abûrî: نتـ:[ ئاب] سەقامگیرکردنی ئابووری.[ ئینگـ : economic stabilization]

جێگیری ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] سەقامگیری ئابووری.[ ئینگـ : economic stability]

چاکسازی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] ڕێفۆرمی ئابووری.[ ئینگـ : economic reforms]

خۆشگوزەرانی ئابووری/xošguzeranî abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic welfare]

دۆخی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

دیداری ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

ڕێبەری ئابووری/řêberî abûrî: نتـ:[ ئاب] هێمای ئابووری.[ ئینگـ : economic indicator]

ڕێکخراوی هاریکارییەکانی ئابووری/řêkxiray harîkarîyekanî abûrî: نتـ:[ ئاب][ ئینگـ : Economic Cooperation organization ( ECO ) ]

زانستی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

زیانی ئابووری/ziyanî abûrî: نتـ:[ ئاب] زەرەری ئابووری.[ ئینگـ : economic loss]

سزای ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] ئانڵووقەی ئابووری : جۆرێک گوشاری ئابوورییە بۆ ووڵاتانێک کە لە ڕێککەوتنە نێودەوڵەتییەکان لادەدەن.[ ئینگـ : economic sanction]

سستی ئابووری/sistî abûrî: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic depression ]

سیستێمی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

شتومەکی ئابووری/šitûmekî abûrî: نتـ:[ ئاب] کاڵای ئابووری.[ ئینگـ : economic goods]

فەرهەنگی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

فشاری ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] گوشاری ئابووری.[ ئینگـ : economic pressure]

قازانجی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic profit]

قەیرانی ئابووری/qeyiranî abûrî: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic crisis ]

کارامەیی ئابووری/karameyî abûrî: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic efficiency ]

کەسای ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic stagnation]

کەشوهەوای ئابووری/kešûheway abûrî: نتـ:[ ئاب] ڕێژەی ئەو مەترسییەی کە لە وەبەرهێنانێک دا هەیە. [ ئینگـ : Economical climate ]

کۆڕبەندی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

کۆلیجی کارگێڕی و ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

کۆمەکی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

کۆمەڵەی ئابووری ڕۆژهەڵاتی ئافەریقا/komeľey abûrî řojheľatî Aferîqya: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : East African Economic Community ( EAEC) ]

کۆمەڵەی ئابووری  ئاسیا و ئەوروپا/komeľey abûrî Asiya û Europa: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Eurasian Economic Community ( EAEC) ]

کۆمەلەی ڕۆژهەڵاتی ئاسیای کاوکاس/komeľey abûrî  řojheľatî Asiya kaukas: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : East Asian Economic Caucus ( EAEC) ]

کۆمیتەی پەرەپێدانی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] کۆمیتەی پیشخستنی ئابووری.[ ئینگـ : economic development committee]

کۆمیسیۆنی ئابووری/komîsyonî abûrî: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic Commission ]

کۆمیسیۆنی ئابووری ئاسیا و ڕۆژهەڵاتی دوور/komîsyonî abûrî Asiya û řojheľatî dûr: نتـ:[ ئاب] لە ساڵی ١٩٤٧ لە ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان دامەزراوە. [ ئینگـ : Economic Commission of Asia and Far East ( ECAFE ) ]

کۆمیسیۆنی ئابووری ئافەریقا/komîsyonî abûrî Aferîqa: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic Commission for Africa ( ECA ) ]

کۆمیسیۆنی ئابووری ئاماریکای لاتین/komîsyonî abûrî Amarîkay Latîn: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic Commission for Latin America ( ECLA ) ]

لاوازی ئابووری/lawazî abûrî: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic recession ]

لە ڕووانگەی ئابووری/le řuwangey abûrî: نتـ:[ ئاب][ ئینگـ : Economically ]

مانگرتنی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] مانگرتن بە هەبوونی پاڵنەڕی ئابووری.[ ئینگـ : economic strike]

نابەرابەری  ئابووری/qeyiranî abûrî: نتـ:[ ئاب] [ ئینگـ : Economic disparity ]

وەزارەتی دارایی و ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

وەزیری ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

یارمەتی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

یەکەی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] .[ ئینگـ : economic ]

یەکێتی ئابووری/abûrî: نتـ:[ ئاب] ڕێککەوتن یان گرێبەستێک کە لە لایەن دوو یان چەند ووڵاتێک بە مەبەستی پابەندی بە ڕامیاری ئابووری یەکگرتوو لە بابەتگەلی وەک مافەکانی گومرگی، بڕیاڕەکانی دارایی و باج …هیتر.[ ئینگـ : economic union]

.

.

.

.