شووتی/şûtî: ن:[ ڕوو] جەبەش _ زەبەش _ ژەبەژ _ ژبەش( کباک) شەبەژ، شامی( گەرمیانی)، شفتی، شمتوو _ شمتی( باد)، شووتوو( شن)، شیتوو( نەغەدە)، هەنی( هـ) : دوو جۆری شوتی هەن، ئاسایی و کێوی یان بەتۆو و بێتۆوی هەیە. میوه‌یه‌کی زلی توێکڵ ئه‌ستووری ڕەنگ سەوزی هاوینییه‌، له‌ دیوی ناوه‌وه‌ی گۆشتی میوەکەی نەرمە و سووره‌ و تامی زۆر شیرین و خۆش و ئاوداره‌، ئامادەیە بۆ خورادن. [ ئینگـ : Watermelon][ لا : Citrullus vulgaris ].{ گیو، ل، 649}. 

{ تێبینی : بە ڕەچەڵەک لە کیشوەری ئەفەریقاوە هاتووە}.

.

 پۆلێنکردنی زانستی : Scientific classification
 فەرمانڕەوایی  هۆبە پۆل پلە سەردەستەی تیرەی   چەشن  جۆر 
kingdom Clade class order family Genus speies
Plantae Magnoliophyta Magnoliopsida Cucurbitales

Cucurbitaceae

Citrullus Citrullus lanatus
جیهانی ڕووەک تۆوەکاسەدارەکان      کولەکەییەکان شووتی

.

ته‌رزه‌که‌شی له‌ سه‌ر زه‌وی خۆی راده‌کێشێت و گه‌ڵاکانی بڕاو بڕاون. شامی له‌ زۆر ئه‌ندازه‌ و شکڵی درێژ و خڕدا هه‌یه‌. ئاوی شووتی بۆ ده‌رمانی زگچوونی منداڵان باشه‌، به‌ڵام زۆر خواردنی ده‌بێته‌ هۆی گازی نێو زگ. 

.

   ناوەڕۆك لە  100  گرامدا
  هێزی وزە   127 kJ یان 30 kcal
  پرۆتین
 0.61 g
  کاربۆهیدرات
 7.55 g
  رێشاڵ  0.4 g
  شەکرەکان  6.2 g
  چەوری  0.15 g
  ئاو  91.45 g
  ڤیتامینەکان  ڤیتامین A   28 μg
 ڤیتامین Thiamine (B1)  0.033 mg
 Riboflavin (B2)  0.021 mg
 Niacin (B3)  0.178 mg
 pantothenic acid (B5)  0.221 mg
 Vitamin B6  0.045 mg
 Vitamin C  8.1 mg
  کانزاکان  کالیسیۆم  7 mg
 ئاسن  0.24 mg
 مەگنیزیۆم  10 mg
 مەنگەنیز  0.038 mg
 فۆسفۆر  11 mg
 پۆتاسیۆم  112 mg
 سۆدیوم  1 mg
 زینك  0.1 mg

.

شووتیە کۆڵە/şûtiye koľe: نتـ:[ ڕوو] شووتی کۆڵە، شووتی گچکە و گەیشتوو.  

شووتی کۆڵە/şûtî koľe: نتـ:[ ڕوو] شووتیە کۆڵە.  

.

بنووشکە/binûşke: ن:[ نخ][ ڕوو] نەخۆشییەکی ڕووەکانە، کە لەبڕکەی کاڵەک و شووتی و ترۆزی و خەیار دەدەات، ڕەگی هیشک و گەڵاکانی زەرد دەکات.

.

مرەبای شووتی/şûtî: ن: توێژە سپییەکەی لە نیوان توێکلە سەوز و گۆشە سورەکەی دەکرێت بە مرەبا. 

ناوکه‌که‌ی ڕه‌ش یان قاوه‌ییه‌ و وه‌کو ده‌نکی کوله‌که‌ و گوڵەبەڕۆژە له‌ ئاو و خوێ دا ده‌برژێندریت  بۆ شه‌وچه‌ره‌،

.

________________________

شووتیلە/şûtîle: ن:[ ڕوو] گیایەکی بەهاری و شیردارە وەکو گیا ساڵمەیە.{ گیو، ل، 650}. 

.

.