هێل ¹ /hêl: ن:[ بیا][ ڕوو][ خوار] حێل، کاژیلە، قاخلی: ڕووەکێکە زیاتر له ناوچه كوێستانییه‌كان له‌ژێر سێبه‌ری داره‌كانی تردا ده‌ڕوێت، به‌رزایی ئه‌م داره30-50 سانتیمه‌تره.[ ع: الهیل][ ئینگـ: Cardamom]
| پۆلێنکردنی زانستی : Scientific classification | ||||||
| kingdom | division | class | order | family | genus | speies |
| فەرمانڕەوایی | هۆبە | پۆل | پلە | خێزان | چەشن | جۆر |
| plantae | magnoliophyta | magnoliopsida | Zingiberales | Cucurbitaceae | Elettari | E.
cardamomum |
| جیهانی ڕووەک | کاسە تۆودارەکان | کاسە گوڵدارەکان | زەنجەفیلییەکان | كوله‌كەييەکان | هێل | |
| ناوەڕۆکی هێل لە 100 گرامدا | ||
| هێزی وزە | (74 kcal ) 311 kJ | |
| پرۆتین | 10.76 g | |
| چەوری | 6.70 g | |
| کاربۆهیدرات | 68.47 g | |
| ئاو | 8.28 g | |
| ریشاڵ | g 28.0 | |
| ڤیتامینەکان
|
ڤیتامین (B1) |
0.198 mg ( 15%)
|
| ڤیتامین (B2) |
(0.182 mg ( 12%)
|
|
| نیاسین (B3) |
1.102 mg ( 7%)
|
|
| ڤیتامین B6 | 0.230 mg( 18%) | |
| ڤیتامین C | 21.0 mg ( 35%) | |
| کانزاکان | ئاسن | 13.97 mg ( 112%) |
| پۆتاسیۆم | 1119 mg ( 24%) | |
| زینک | 7.47 mg ( 75%) | |
| سۆدیوم | 18 mg ( 1%) | |
| فۆسفۆر | 178 mg ( 25%) | |
| کالسیۆم | 383 mg ( 38%) | |
| ماگنیزیوم | 229 mg ( 62%) | |
| هەندێ سووده‌كانی هێل لە ڕووەکپزیشکییدا بریتین له: |
یه‌كه‌م: خواردنه‌وه‌ی ئاوی هێل بۆ نه‌خۆشییه‌كانی گه‌ده به سووده و سه‌رئێشه لەناوده‌بات.
دووه‌م: خواردنی هێل مرۆڤ شاد و پڕ وزه ده‌كات.
.
.
_______________
هێل ² /hêl: ن:
1 . پاشگرێکە بەمانا کەسێ کە هێشتن کاریەتی.{ هەمبانەبۆرینە، ل، 1019}
2 . [ سەز] شەڕنامە. مەیدانی جەنگ.
3 . جەنگە، هەڕەت.
4 . [ نخ] ئازار، پەتا، درم، هال.
5 . هێز ، وزە.
6 . بەکۆمە ڕۆین بۆ ڕاوی مەل و ماسی.
:: چوونە هێلا کەوا.
7 . جۆرێ تەڵە.
8 . جەغز: ناو چەقی کۆزی هەڵپەڕکێ.{ هەمبانەبۆرینە، ل، 1019}
.
.
_____________
هێل ³ /hêl: ئان، ئاک:
1 . چەوێل، خوار، لار. { هەمبانەبۆرینە، ل، 1019}
2 . [ کباک] زۆر، زەحف.
:: ئەو هێلک هێل کوڵاوە.
3 . ئالی، تەرەف، لا .
4 . هاوێردۆر، هەموولا. { هەمبانەبۆرینە، ل، 1019}
.
.
.
.