گۆشە ¹ /goşe: ن:[ بیر] پاڵوو، سووچ، قڵچک، قوولاچ، کاش، کونج، گوشە( باد)، هۆکە : hoke ( کباک) : لەیەکەی پێوانی گۆشەدا ؛ شێوەکە لەپێکھاتنی لەلایەن دوو نیوەتیرە کە لەخاڵێکی کۆتاییدا پێک گەیشتوون. بەخاڵی پێکگەیشتن دەگووترێت سەری گۆشەکە. درێژی کەوانەی بازنەکە لەنێوان دوو نیوەتیرە کە گەورەیی گۆشەکە دیاری دەکات. گۆشە بەپلە هیمادەکرێت، بۆ نموونە گۆشەی وەستاو یەکسانە بە 90/1 پلە ( ° )، چێوەی بازنە یەکسانە بە 360/1 پلە.[ ئینگـ : Angle].
لە فەرهەنگی زمانی ئاڤێستادا، وەها تۆمارکراوە. ل. | ||
گۆکردنی بە کوردی | زمانی ئاڤێستایی | واتای بە ئینگلیزی |
گەئوشە | aCoag | Angle |
نەشناس | شناس | |||
تاک | کۆ | تاک | کۆ | |
شێوەزاری كرمانجی باكوور | گۆشەک | گۆشان | گۆشەكە | گۆشەكان |
شێوەزاری كرمانجی ناوەند | گۆشەێ ، گۆشەێک | گۆشان | گۆشەكە | گۆشەكان |
شێوەزاری هەورامی | گۆشەێوە | گۆشەێ ، گۆشن | گۆشەێ | گۆشەكێ |
خول : لە یەکەی پێوانی گۆشە، خول کە هاوتایە بە 360° یان 2π رادیان. خول بەشێوەی ئاسایی بەکاردەهێندرێت بۆ پێوانی گۆشەی گەورو وەک گۆشەی سوورانەوە لە لەشە سووڕاوەکاندا.
ڕادیان : پلە : لەیەکەی پێوانی گۆشە بەپێی سیستێمی سینتی بازنەیەک دابەش دەبێت بەسەر 360° پلەوە. پلە دەتوانتردێت ورد شی کرێتەوە وەک دێسیمال : بۆ وێنە : (12,255°). چۆن خولوک و چرکە.
:: گۆشە بچووکەکان و رووداوە گەورەکان .
:: گۆشە دیار و نادیارەکان.
گۆشەبوار/goşebiwar: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ بوار][ ئینگـ : angular field].
گۆشەپاڵ/goşepaľ: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ پاڵ][ ئینگـ : angular impulse].
گۆشەپەیوەندی/goşepeywendî: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ پەیوەندی][ ئینگـ : angular correlation].
گۆشەپێو/goşepêw: نتـ:[ گۆشە+ پێو][ ئینگـ : protractor].
گۆشەپێشکەوتن/goşe pêşkewtin: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ پێشکەوتن][ ئینگـ : angular advance].
گۆشەتاودان/goşetawdan: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ تاودان][ ئینگـ : angular acceleration].
گۆشەتیژ/goşetîj: ن:[ بیر][ گۆشە+ تیژ] ئەوەیە کە گشت گۆشەکانی بچووکتر لە 90 پلە بن.[ ئینگـ : acute angle].
گۆشەجووڵە/goşecûľe: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ جووڵە] جووڵەی گۆشەیی.[ ئینگـ : angular motion].
گۆشەخزان/goşexizan: نتـ:[ گۆشە+ خزان] [ ئینگـ : slide angle]
گۆشەخێرایی/goşexêrayî: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ خێرایی] لەزا گوشەیی( باد). [ ئینگـ : angular velocity].
گۆشەدار/goşedar: ئانتـ:[ گۆشە+ دار] [ ئینگـ : anguished]
گۆشەدڵ/goşediľ: نتـ:[ گۆشە+ دڵ]
{
ێە چەن ساڵێگە وە پاێ تو نیشتم
وە گۆشە دڵم، جا اڕات هیشتم
}{ مریەم مورادی}
گۆشەکرن/goşekirin: کتپ:[ باد][ گۆشە+ کرن][ ئینگـ : angulation]
گۆشەکری/goşekirî: ئانفا:[ گۆشە+ کری] گۆشەکراو. [ ئینگـ : angeld]
گۆشەگەلی ناوکۆی/goşegelî nawkoyî: نتـ:[ بیر][ گۆشە+ گەلی+ ناوکۆی] [ ئینگـ : Reciprocal angles].
گۆشەلادان/goşeladan: کتپ:[ فیز][ گۆشە+ لادان] [ ئینگـ : angular displacement].
گۆشەلەرەلەر/goşelereler: نتـ:[ فیز][ گۆشە+ لەرەلەر][ ئینگـ : angular frequency].
گۆشەنیگا/goşenîga: ن:[ بیر][ گۆشە+ نیگا] [ ئینگـ : ].
گۆشەوەستاو/goşewestaw: نتـ:[ بیر][ گۆشە+ وەستاو] ئەوەیە کە یەکێ لە گۆشەکانی 90 پلە بێ. [ ئینگـ : Right angle].
گۆشەێیتی/goşeêytî: نچ:[ فیز] [ ئینگـ : angularity].
گۆشەیا بلندبوونێ/goşeya bilindbûnê: نتـ:[ ئینگـ : angle of elevation]
گۆشەیا شکاندنێ/goşeya şikandinê: نتـ:[ ئینگـ : angle of refraction]
گۆشەیا کەتنێ/goşeya ketinê: نتـ:[ ئینگـ : angle of incidence]
گۆشەیا لێکخشانێ/goşeya lêkxişanê: نتـ:[ ئینگـ : angle of friciton]
گۆشەیا لێکەتنێ/goşeya lêketinê: نتـ:[ ئینگـ : angle of contact]
گۆشەیا لێک نزمبوونێ/goşeya lêk nizmbûnê : نتـ :[ ئینگـ : angle of depression]
گۆشەیا هاتنێ/goşeya hatinê: نتـ :[ ئینگـ : angle of attack]
گۆشەیا هەڵگەڕانێ/goşeya heľgeranê: نتـ: [ ئینگـ : angle of reflection ]
گۆشەیەکسان/goşeyekisan: ن:[ بیر] [ ئینگـ : Equalangular].
گۆشەی ئارامگرتن/goşey aramgirtin: نتـ: [ ئینگـ : angle of repose].
گۆشەی بینایی/goşey bînayî: نتـ:[ فیز] [ ئینگـ : angle of sight].
گۆشەی بەرزی/goşey berzî: ن: [ فیز] [ ئینگـ : angle of elevation].
گۆشەی پەڕچدانەوە/goşey perçdanewe: نتـ:[ بیر] کونجی وەبەیی.[ ئینگـ : angle of reflection].
گۆشەی پێچەوانەبوونەوە/goşey pêçewane: نتـ: [ ئینگـ : angle of refliction].
گۆشەی پێشکەوتن/goşey pêşkewtin: ن: [ فیز] [ ئینگـ : angle of lead].
گۆشەی تیژ/goşeyg tîj : ن:[ بیر] [ ئینگـ : Acute angle]
گۆشەی جەمسەرگریی/goşey cemsergirî: ن: [ فیز][ ئینگـ : angle of polarizatione].
گۆشەی جەمسەری/goşey cemserî: ن: [ ئینگـ : argument].
گۆشەی چەمانەوە/goşeyg çemawe : ن:[ بیر] [ ئینگـ : curvature angle].
گۆشەی خلیسکان/goşey xilîskan: نتـ: [ ئینگـ : angle of slide].
گۆشەی خولانەوە/goşey xulanewe: ن:[ بیر] [ ئینگـ : angle of rotation].
گۆشەی دانەوە/goşey danewe: ن: [ فیز] [ ئینگـ : angle of reflection].
گۆشەی دواکەوتن/goşey diwakewtin: کتپ: [ فیز] [ ئینگـ : angle of lag].
گۆشەی ڕاست/goşey řast: نتـ:[ بیر][ گۆشە+ ی+ ڕاست] ڕاست گۆشە، گۆشەستوونی، هاوستوونی، .[ ئینگـ : Straight angle ، Orthogonal]
گۆشەی ڕەوگە/goşey ewege: نتـ:[ فیز] [ ئینگـ : angle of phase].
گۆشەی شکانەوە/goşey şikanewe: نتـ: [ فیز] [ ئینگـ : angle of refraction].
گۆشەی کەوتن/goşey kewtin: نتـ: [ ئینگـ : angle of incidence].
گۆشەی کراوە/goşey kirawe: ن:[ بیر] ئەوەیە کە یەکێ لە گۆشەکانی گەورەتر لە 90 پلە بێ.[ ئینگـ : abtuse].
گۆشەی لادانی زۆر/goşey ladanî zor: نتـ:[ فیز] بۆ لادانی زۆر. [ ئینگـ : angle of deviation].
گۆشەی لادانی کەم/goşey ladanî kem: نتـ:[ فیز] بۆ لادانی کەم. [ ئینگـ : angle of dip diffraction].
گۆشەی لێدان/goşey lêdan: نتـ: [ فیز] [ ئینگـ : angle of incidence].
گۆشەی لێکخشاندن/goşey lêkxişandin: نتـ:[ فیز] [ ئینگـ : angle of friction].
گۆشەی لێکخشانی دیوار/goşey lêkxişanî dîwar: نتـ:[ ئەند] کولیکەک دیوارێ : kulîkek dîwarê( کباک).[ ئینگـ : angle of wall friction].
گۆشەی لێکخشانی ناوەکی/goşey lêkxişanî nawekî: نتـ:[ ئەند].[ ئینگـ : angle of internal friction].
گۆشەی نیوهتیرهیی/goşey nîwetîreyî: نچ: رادیان. [ ئینگـ : Radian].
گۆشەی وەستاو/goşey wesitaw: نتـ: [ ئینگـ : right angle].
گۆشەیی/goşeyî: نچ:[ فیز] گوری( باد). [ ئینگـ : angular].
زاراوەی گۆشە بە واتای جیاجیا دا |
ئاسنی گۆشە/asinî goşe: نتـ: شیلمانی گۆشە، ئەنگەرلاین.[ ئینگـ : angle iron].
بەرزە گۆشە/berze goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : angle of elevation].
بەستەری گۆشەیی/besterî goşeyî paľpiştker: نتـ:[ ئەند] [ ئینگـ : angle buttress].
بەستەری گۆشەیی/besterî goşeyî: نتـ:[ ئەند][ ئینگـ : angle brace].
بەستەری گۆشەیی کەلایەکانی ئەستوونییە/besterî goşeyî ke layekanî estûnîye: نتـ:[ ئەند] [ ئینگـ : angle bracket].
پانەبڕگەی گۆشە/panebiřgey goşe: نتـ:[ فیز] [ ئینگـ : angular cross section].
پێنج گۆشە/pênic goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : ].
پێوەری گۆشەی لێژی/pêwerî goşey lêjî: نتـ: [ ئینگـ : angle gauge].
تەوژما گۆشەیی/tewijma goşeyî: نتـ:[ کباک][ ئینگـ : angular momentum].
جگەرگۆشە/cigergoşe: نتـ:[ بیر]
جومگەی گۆشەیی/cumgey goşeyî: نتـ:[ فیز] [ ئینگـ : angle joint].
جووتەگۆشە/cûte goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : pair of angle].
چەقەگۆشە/çeqrgoşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : central angle].
چوارگۆشە/çiwar goşe: نتـ:[ هونەر] چوارگۆشە یان چوارکۆڵەگەی هەبوون، هێمابوونی بۆ چوار ڕەگەزە بۆ جەستە ( ماددە) دەگەڕیتەوە بۆ ئەو بنەمایەی كە باوەریان وابوە بوون لە چوار رەگەزی سەرەكی( ئاو، خاك، هەوا و ئاگر)كە شارستانییەتی دێرین وەك چینی باوەریان وابوە ئەو چوار رەگەزە پێكهێنەری جیهان بووە.
چێوەی گۆشە/çêwey goşe: ن:[ بیر] سێگۆشە دەبێتە کۆی درێژیی ھەر سێ لاکەی. P چێوەیە؛ ھەر کام لە a و b و c ژمارەیەکن نیشاندەری درێژی یەکێ لە لاکان.[ ئینگـ : ].
چڕی لێشاوە تەنۆلکەی گۆشەیی/çirî lêşawe tenolikey goşeyî: نتـ:[ فیز][ چڕی+ لێشاوە+ تەنۆلکەی+ گۆشەیی][ ئینگـ : angular particle flux].
خشتی گۆشەیی/xiştî goşeyî: نتـ:[ ئەند] جۆرە خشتێکە لە گۆشەی دیوار دادەندرێت.[ ئینگـ : angle brick].
خلیسکەگۆشە/xilîske goşe: نتـ:[ فیز] [ ئینگـ : angle of repose(slip)].
خێرایی گۆشە/xêrayî goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : angular speed].
داربەستی گۆشەیی/darbestî goşey: نتـ:[ فیز] بۆ بە یەک بەستنەوە.[ ئینگـ : angle rafter ، angle fish -plate , angle cleat].
دابەشکردنی گۆشەیی/dabeşkirdinî goşeyî: نتـ:[ فیز] [ ئینگـ : angular distribution].
درزبردنی گۆشەیی/goşe: نتـ:[ ئەند] قڵێشانی گۆشەیی.[ ئینگـ : angular crack].
دروشمی بەستەری گۆشەیی/diruşmî besterî goşeyî: نتـ:[ ئەند] [ ئینگـ : angle brackets symbol].
دووتوێ گۆشە/dû twê goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : dihedral].
دووگۆشە/dûgoşe: نتـ:[ بیر][ دوو+ گۆشە]
دووگۆشەی پڕکەر/dûgoşey perker: نتـ:[ بیر][ دووگۆشە+ ی+ پڕکەر] [ ئینگـ : supplementary angles]
دووگۆشەی لابەلا/dûgoşey labela: نتـ:[ بیر][ دووگۆشە+ ی+ لابەلا ] [ ئینگـ : alternate angles ]
دووگۆشەی هاوسێ/dûgoşey hawsê: نتـ:[ بیر][ دووگۆشە+ ی+ هاوسێ] [ ئینگـ : adjacent angle ]
دووگۆشەی سەربەرامبەر/dûgoşey serberamber: نتـ:[ بیر][ دوو+ گۆشەی+ سەر+ بەرامبەر].[ ئینگـ : vertical angles]
دواگۆشە/diwa goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : ].
ڕووبەری گۆشەgoşe: نتـ:[ بیر] ئەگەر بەرھەمی لێکدانی بەرزی و بنکەی سێگۆشەیەک دابەش بە 2 بکەین، ئەوە ڕووبەرەکەیمان پێواوە.[ ئینگـ : ]
ڕیزکراوەی چوارگۆشەیی/rîzkirawey çwargoseyî: نتـ:[ بیر][ ڕیزکراوە+ ی+ چوارگۆشەیی][ ئینگـ : square matrix]
ژێی گۆشهوهستاو/jêy goşe westaw: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : Hypotenusa ].
سەری گۆشە/serî goşe: نتـ:[ بیر][ سەر( نووک)ی+ گۆشە] نووکی گۆشە. [ ئینگـ : vertex]
سێگۆشە/sêgoşe: نتـ:[ بیر][ سێ+ گۆشە] یەکێك لە شێوە بنچینەیییەکانی ئەندازە یە: چەند گۆشە یەکە خاوەنی سێ کونج یان گۆشەیە و سێ لا یان پەلی ھەیە کە لەتە ھێڵن. سێگۆشەیەک کە سەرەکانی B، A، و C بن بەم جۆرە نیشاندەدرێت : ABC .[ ئینگـ : Trinangle ].
سێگۆشهوانی/sêgoşewanî: نتـ:[ بیر] سێگۆشهكان: زانستی پهیوهندی نێوان گۆشه، ئال و هتد له سێگۆشهدا. [ ئینگـ : Trigonometry]
سێگۆشەی پاسكال/sêgoşey hawla: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : Pascal’s triangle ].
سێگۆشەی دوولایەکسان/sêgoşey dû la yeksan: نتـ:[ بیر] دوو لا درێژییان یەکسانە. دوو گۆشەی بەرانبەری لا یەکسانەکانیش یەکسانن.[ ئینگـ : Isosceles triangle ].
سێگۆشەی لایەکسان/sêgoşey layeksan: نتـ:[ بیر] گشت لاکان درێژییان یەکسانە. سێگۆشەی لایەکسان چەندگۆشەیەکی ڕێکوپێکە کە ھەر یەک لە گۆشەکانی 60 پلەیە
سێگۆشەی لانایەکسان/sêgoşey lanayeksan: نتـ:[ بیر][ ] گشت لاکان و گۆشە ناوەکییەکان نایەکسانن.
سێگۆشەی هاولا/sêgoşey hawla: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : Regulat triangle ].
شەش گۆشە/şeşgoşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : Hexagonal].
شیشی گۆشە/şîşî goşe: نتـ:[ ئەند] [ ئینگـ : angle bar].
کووانتەمە ژمارەی گۆشەیی/kuwanteme jimarey goşeyî: ن: [ فیز] [ ئینگـ : angular quantum number].
گەورەکردنی گۆشەیی/gewirekirdinî goşeyî: نتـ:[ فیز][ ئینگـ : angular magnification].
لهتكهری گۆشه/letkerî goşe: نتـ: دوونیوكهر. [ ئینگـ : Bisector ].
لارەگۆشە/lare goşe: نتـ: گۆشەی لاری. [ ئینگـ : angle of inclination , angle of dip].
لێدانی گۆشە/lêdanî goşe: کتن:[ واز] کۆڕنە : یەکێکە لە لێدانەکان لە یاری تۆپی پێ کەلەیاساکانی تۆپی پێ هاتووە ، لێدانی گۆشە لەکاتێ هەژمار دەکرێت کە تۆپ لەلایەن یاریکەرانی تیپی بەرامبەر بکەوێتە پشت گۆڵی خۆیان جا بە هەر شێوەیەک بێت بەڵام دەبێ لەکاتی یاریکردن بێ ، بەڵام لەکاتی هێرشەکان گەر ئۆفساید هەژمارکرا ئەوا لێدانی گۆشە هەژمار ناکرێت . [ ئینگـ : Corner kick].
لێکەوتەگۆشە/lêkewte goşe: نتـ:[ ئینگـ : tangential angles].
لێواری گۆشە/nawe goşe: نتـ:[ ئینگـ : edge of the angle].
ناوەگۆشە/lnawe goşe: نتـ: ناوەکی.[ ئینگـ : interior].
ناویی/nawîy: نتـ:[ بیر] ناویی له سێگۆشهێكدا هێڵێكه له سووچێكهوه تا خاڵی ناوهڕاستی ئالی بهرانبهرهوه. [ ئینگـ :Median].
نزمە گۆشە/nizme goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : angle of depression].
هەستییێ گۆشەدار/heşt goşedar: نتـ:[ توێ] ئێسکی گۆشەدار.[ ئینگـ : angular bone].
هەشت گۆشە/heşt goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : ].
هەفت گۆشە/hefit goşe: نتـ:[ بیر] [ ئینگـ : Heptagon ].
.
.
______________
گۆشە ² /goşe: نتـ: پەنا _ پەنها، پۆڕگە، قوژبن، نـهێنی، وەشاردو.
.
.
.
.