شکێن/şikên: ف:[ ڕەگی دۆخی سێهەمی کارا بزری ( شکان)ـە][ ئینگـ : bearker]
شکێناندن/şikênandin: کتپ: شکەستن( کباک، زا)، ڤەقەتین( کباک)[ ئینگـ : bearking away from]{ سەلاحەدین، ل، 97}{ گیو، ل، 643}.
شکێنە/şikêne: ن: یەکەم جار بۆ تەشلک بەکارهاتووە و ئەوجا بۆتە جۆرە نانێک، کە شکێندراوەتەوە.
:: نانەشكێنە.
شکێنەر/şikêner: نفا: مرۆڤ یان هەر تشتێکی دیکە وەک ئامراز و دەزگا بێت، کە چشت بشکێنێت.[ ئینگـ : bearker]
شکێنران/şikêniran: کتپ: شکێندران. [ ئینگـ : bearkage]
شکێنراو/şikêniraw: ئانفا: شکێندراو.
.
.
____________________________
– شکێن/ şikên – : نفا:[ شکێن( شکان)] پاشگرێکە لە زمانی کوردی کە دەڵکێت بەدوای ناوێکەوە و واتایەکی نوێی پێدەبەخشێت.
.
| زاراوەی شکێن لە ناوی لێکدراو بە واتای جیاجیا |
ئازارشکێن/azar şikên: نتـ:[ ئازار+ شکێن] ئازارکوژ ئەو دەرمانانە دەگووترێت کە ئازاری شوێنێکی لەش ناهێڵن یان کەمی دەکەنەوە، ئەویش بە کارکردنیان لەسەر سیستەمی دەماریی ناوەندی و سیستەمی دەماریی کەناری. [ ئیننگ : Analgetikum].
{
ئای چەند خۆشە بە ئاستەمێ گوێیم لێیە
ئا ئەم دەنگە دەنگی دڵە هی کێیە
ڕێگا چۆڵ کەن، ئازارشكێنی پێیە
دوو ئاودانەی تاڤگەی زەڵمە، یا زییە
}{ م، س، دیلان}
ئەژنۆ شکێن/ejino şikên: نتـ:[ مجـ][ ئەژنۆ+ شکێن]
ئێسکشکێن/êsikşikên: نتـ:[ باڵ][ ئێسک+ شکێن] هەستی شکێن( کباک) هەلو : جۆرێکە لە باڵندەی گۆشخۆری سیسارک، بەهێزە، ڕیشێکی ڕەشی هەیە.[ لا : ossifrage ، Bearded vulture]{ کەمالنامە، ل، 1524}.
بەردشکێن/berdşikên: نتـ:[ بەرد+ شکێن] بەربڕ، بەردتاش، کەڤرتاش، سەنگ تراش : کەسێکە کە بەرد بشکێنێت.
:: هونەری پیشەسازی بەردشكین و کانەکان.
پەرچ شکێن/perç şikên: نتـ:[ پەرچ+ شکێن]
پەیکەرشکێن/peyiker şikên: نتـ:[ پەیکەر+ شکێن]
پەیمان شکێن/pryiman şikên: نتـ:[ پەیمان+ شکێن] پەشیمانبوونەوە لە پەیمان.
{
لەناو کوردا نەبوو پەیمان شکاندن،
لەکێ فێربووی گوڵم پەیمان شکێنی
}{ هێمن}.
پشت شکێن/pişt şikên: نتـ:[ پشت+ شکێن] کەمەرشکێن.
پوتشكێن/put şikên: نتـ:[ پوت+ شکێن] بتشکێن.
تاسە شکێن/tase şikên: نتـ:[ تاسە+ شکێن]
تۆبەشكێن/tobe şikên: نتـ:[ تۆبە+ شکێن]
چۆک شکێن/çok şikên: نتـ:[ چۆک+ شکێن]
دارشكێن/dar şikên: نتـ:[ دار+ شکێن]
دارەشكێنە/dareşikêne: نتـ:[ باڵ]
دەق شکێن/daq şikên: نتـ:[ دەق+ شکێن]
ڕوو شکێن/řû şikên: نتـ:[ ڕوو+ شکێن]
ڕێچکەشکێن/řêçike şikên: نتـ:[ ڕێچکە+ شکێن]
ڕێسا شکێن/řêsa şikên: نتـ:[ ڕێسا+ شکێن]
سەر شكێن/ser şikên: نتـ:[ سەر+ شکێن]
سەفرا شكێن/sefira şikên: نتـ:[ سەفرا+ شکێن]
سەهۆڵ شكێن/sehoľ şikên: نتـ:[ سەهۆڵ+ شکێن]
سنوور شکێن/sinûrşikên: نتـ:[ سنوور+ شکێن]
سوێندشکێن/swêndşikên: نتـ:[ سوێند+ شکێن]
شاخ شکێن/şaxşikên: نفا:[ شاخ+ شکێن]
شان شکێن/şanşikên: نتـ:[ شان+ شکێن]
شەکرشکێن/şekerşikên: نتـ:[ کەرەستە][ شەکر+ شکێن] چەکوشێکی کانزایی بوو، دەسکێکی باریکی دریژی هەیە، کەللەشەکر( قەند)یان پێ دەشکاد.
شووشەشکێن/şûşeşikên: نتـ:[ شووشە+ شکێن]
{ …. لە هەولێر شێتێک هەبوو مام (ق)ی ناو بوو، هەر شتێک زرنگەی لێوەهاتبا دەیشکاند، هەموو بازارەکە دەمانناسی، بە شێتە شووشەشکێن ناسراو بوو، شەیدای زرنگانەوە بوو، شووشەو پەرداخ و پیالە و جامخانە و… هتد، بەڵام ئەگەر کەسێک پێیبگوتبا ئەو پەرداخە یان ئەو پیالەیە بشکێنە ئەویش پێی پێدەکەنی….}{ فەرهاد کەریم }
فیلتەرشکێن/filterşikên: نفا:[ فیلتەر+ شکێن] شکاندنی فیلتەر لەسەر ماڵپەو.{ kurditgroup}
نیشان شکێن/nîşanşikên: نفا:[ نیشان+ شکێن]
1 – راڤکار، راڤیار، شکارچی، نێچیرڤان.[ ئینگـ : hunter , huntsman]{ سەلاحەدین، ل، 402}
2 – پلڤان، سەکڤان، سەگمان، گۆڵکەر، نیشاندار.[ ئینگـ : sharp shooter]{ سەلاحەدین، ل، 843}
3 – نیشانچی _ نیشانگر : سەربازێ دوژمنێ دلوژت.[ ئینگـ : sniper]{ سەلاحەدین، ل، 876}
4 – کەسێکە تەقە دەکات لە شوێنکی نهێنییەوە.[ ئینگـ : sniper]{ فەرهەنگی ئازادی، ل، 947}.
یاساشکێن/yasaşikên: نفا:[ یاسا+ شکێن] دەرچوون لە یاسا، لادان لە یاسا : کاتیک کەسێکی کارێکی چەوت یان نابەجێ دەکات، بەپێی یاسا سزا دەدرێت، سزاش لە لایەن وەزەراتی دادەوە داڕێژراوە.[ ئینگـ : law bearker]{ سەلاحەدین، ل، 473}
یەکترشکێن/yektirşikên: نتـ:[ یەکتر+ شکێن] یەکترشکاندنەوە.
:: لێدوانی یەکترشکێن، تەنها زیان بەیەکتر دەگەیەنێت.
.
.
.
.