ئاو / aw

ئاوئاسا/awasa: ئانتـ:[ لێکدراو][ ئاو+ ئاسا] ساف و ڕوون وه‌ک ئاو.

ئاوئەمبار/aw embar: ئانتـ:[ ئینگـ: Reservoir].

ئاوەڕۆ/aweřo: نتـ:[ ئاو+ ئە+ ڕۆ( ڕۆیشتن)] .

ئاوەڕۆی باران/aweřoy baran: نتـ:.[ ئینگـ: watershed].

ئاوەشووشە/aweşûşe: نتـ:[ کیمیـ][ ئاو+ ئە+ شووشە] ناوی باوی سلیکاتی پۆتاسیۆم یان سلیکاتی سۆدیۆمە، وەک کانزایەکی یاردەدەر و بەشی بەتینکەری  چەسپ و لکێنەر جێگیرکەرێکی ئاوە لە کۆنکرێتدا و لە کیمیای ئەتەم و هێلکە پاراستندا بەکاردە‌هێندرێت.[ ئینگـ: water glass].

ئاو به‌ئاگرداکردن/aw beagirdakirdin: کتپ:[ ئد]

1 . کوژاندنه‌وه‌ی ئاگر بەهۆی ئاوه‌وه‌.

2 . فیتنه‌، شه‌ر و شۆز نه‌هێشتن.

ئاوبه‌ ئاوه‌دانی دا ده‌ڕوات/awbe awedanî da derwat: شڕ:[ ئد] ئاو به‌شوێنێکدا ده‌روات که‌ ئاوه‌دانبێت.

ئاتا : تێرئاره‌زووی ئاوخواردنه‌وه‌ ده‌کات، گه‌ده‌ی پڕه‌، تێرو ته‌سه‌له‌، گورچووی پڕه‌.  

ئاوبەخۆدا کردن/awbexodakiirdin: کتپ:[ ئد]

1 . شووشتنی به‌په‌ڵه‌، بۆ ده‌رکردنی ماندوێتی له‌ش و ڕزگاربوون له‌ گه‌رما و ئاره‌قه‌ و …

2 . غوسڵی شه‌رعی به‌جێهێنان، خۆپاکژکردنه‌وه‌ له ‌له‌ش پیسی، به‌ده‌و جۆره‌ی شه‌ریعه‌تی ئایینی ئیسلام دایناوه‌( دوای سه‌رجێیکردن).

3 . خۆشووشتن( به‌س بەئاوی سارد).

ئاوبه‌ردان/aw berdan: کتپ:

1 . كردنه‌وه‌ی ئاوی شێره‌ و رژانی ئاو له‌ لووله‌وه‌.

:: ئاوه‌كه‌ به‌رده‌وه‌ با كۆلانه‌كه‌ ئاو ده‌م.

ئاوبه‌ردانه‌وه‌/aw berdanewe: کتپ: كردنه‌وه‌ی ئاو به‌ بەر‌ده‌وامی بۆ ماوه‌یه‌ک. ئه‌م كاره‌زیاتر بۆ كاری كشتوكاڵی به‌كاردێت.

ئاو به‌ژێرکاداکردن/aw bejêrkada kirdin: کتپ:[ ئد]

1 . به‌نهێنی کارکردن.

2 . به‌دزیه‌وه‌ ئیشی خۆکردن( ده‌ستی خۆوه‌شاندن).

3 . به‌نهێنی پیلان گێڕان.

ئاوبه‌سه‌رکێشان/awbeserkêşan: کتپ:[ ئد]

1 . وونبوونی زه‌وی و زار و هه‌ر شتێکی تر له‌ ژێر ئاودا.

:: به‌ستێنی چۆمی مه‌هاببات به‌هار ئاو سه‌ر ده‌کێشێت.

2 . خنکانی کیسێک یان نوقم بوونی شتێک که‌ له‌ناو ئاودا بێت و له‌ پأ ئاوه‌که‌ له‌به‌رچی بێت، تێکی وپێچی و بیبات.

ئاو به‌شوێنی لێژه‌وه‌ ناوه‌ستێت/aw beşwênî lêjewe nawestêt: شڕ:[ ئد]

1 . ئاو هه‌میشه‌ هه‌ر به‌ره‌و خوارده‌ڕوات( مه‌به‌ست بەیه‌کێکی ده‌ست بڵاو ده‌گووترێت یان پاره‌ به‌فیڕۆده‌ر یان ئێجگار خوارده‌ بێت).

2 . که‌م ته‌رخه‌می کردن له‌….، گوێ نه‌دان به‌…، خستنه‌ئه‌ولاوه‌.

3 . سستی کردن له‌…، خستنه‌ پشت گوێ( ئیش، کار، فه‌رمان).

ئاو به‌لووته‌وه‌ ڕانه‌وه‌ستان/aw belûtewe řanewestan: شڕ:

1 .  تووشی هه‌ڵامه‌ت هاتن ، په‌سییو(په‌رسیو) گرتن، تووشی په‌تابوون.

2 . باپه‌رکردن و ئاوهاتنه‌ خواره‌وه‌ به‌که‌پوودا.

ئاوبڕ ¹ /awbiř: نفا:[ ئاو + بڕ( بڕین)][ زیند]

ماسی گره‌، هه‌له‌که‌ی ئاوی، مژگرکی ئاویی.( قنگره‌).

ئاوبڕ ² /awbiř: نفا:[ ئاو+ بڕ( بڕین)][ نخ] ده‌ردێکه‌ دووچاری ئاژه‌ڵ ده‌بێت له‌ زۆر ئاوی ساردخواردنه‌وه‌ و له‌زمستانانه‌وه‌ کوتوپڕ ده‌یکوژێت به‌تایبه‌ت ماڵات.

ئاوبڕبوون/awbiřbûn: کتپ: تووشی ئاوبڕهاتن.

ئاوبڕ ³ /awbiř: نفا:[ ئاو+ بڕ( بڕین)] ئاوه‌شکێنه‌، ئاوه‌ژنه‌.

 ئه‌و شوێنه‌ی ئاوی لێ هه‌ڵده‌بڕن بۆ ئه‌وه‌ی ڕه‌وانه‌ی شوێنێکی تری بکه‌ن که‌مه‌به‌سته

:‌: ئاوبڕی ئاش.

:: ئاوبڕی جۆگه‌.

:: ئه‌و كوڕه‌م ڕۆژێ هه‌تا ده‌تمه‌نی نه‌ده‌مێ ناچێته‌وه‌ فێرگه‌ نازانم چی لێبكه‌م تازه‌ ئاو ێكه ‌بۆی ڕژاوه‌.

ئاو بۆگه‌رمکردن/aw bo germkirdin: کتپ:[ ئد]

1 . گه‌رم كردن و ئاماده‌كرنی ئاو بۆ شووشتنی مردوو.

2 . [ ئد] له‌مردن نزیكبوون. به‌مردووتێگه‌یشتن.

:: جارێک كه‌وتووییم گرت و له‌ مردن گه‌ڕامه‌وه‌ ته‌نانه‌ت ده‌یانگووت ئاومان بۆ گه‌رم كردووی و كفنمان بۆ بڕیوی.{ تاریک و ڕوون، ل، 9}.

ئاوبهێنه‌ و ده‌ست بشۆ/aw bihêneûdest bişo: کتنـ، شڕ:[ ئد]

1 . هه‌موو کارته‌واوبووه‌، کار له‌کارترازا وه‌ .

2 . هیچ نه‌مان( له‌ شتێک یان له‌ کارێک).

ئاوپاریز/awparêz: کتن:[ ئەند][ ئاو+ پارێز] کۆگای ئاو.[ ئینگـ: cistern]{ پەیامی ڕەنج، ل، 47}.

ئاوپرژێن/aw pirjên: کتن:[ ئەند][ ئاو+ پرژێن].[ ئینگـ: wet – pipe]{ پەیامی ڕەنج، ل، 615}.

ئاوتێزان/awtêzan: کتن:[ ئاو+ تێ+ زان] ئاوتێگه‌ڕان.

1 . زار پڕبوون له‌ ئاو به‌ دیتنی شتی ترش بان باسی خواردنێك كه‌ تامه‌زرۆی بێت.

2 . ئاڵوبۆڵبوونی ترێ.

ئاوتێزاندن/awtêzandin: کتن:[ ئاو+ تێ+زاندن] ئاڵوبۆڵكردنی ترێ.

ئاوتێگه‌ڕان/awtêgeřan: کتن: [ ئاو + تێ + گه‌ران] ئاوتێزان.

ئاوتێوه‌ردان /awtêwerdan: کتن:[ ئاو + تێ + وه‌ر+دان] خولاندنه‌وه‌ی ئاو له‌ شتێكی قووڵدا بۆ شووشتنێكی سه‌ره‌تایی.

:: ئاوێكی ده‌ زارت وه‌رده‌.

ئاوچنین/awçinîn: کتن:[ ئاو+ چنین] ئاوگرتن له‌ میوه‌ و به‌رێک كه‌ ئاودارن.

ئاوخواردنه‌وه‌/awxwardinewe: کتن:[ ئاو+خواردن+ ه‌وه‌]

1 . نۆشینی ئاو، نۆشین، ‌ڤه‌خارن.

2 . [ئد] كارێكی زۆر ساناوهاسان.

:: ئه‌سپ ئاژۆتن بۆ من وه‌ك ئاوخواردنه‌وه‌ وایه‌.

ئاوخۆشكردن/awxoş kirdin: کتن:[ ئاو + خۆش+ كردن] شیله‌وتین كردنی ئاو، تێكه‌ڵ كردنی ئاوی سارد وگه‌رم.

ئاودادان/awdadan: کتن، ن:[ ئاو+ دا+دان]

1 . هه‌ڵمژینی ئاو، ئاوهه‌ڵچنین.

::  ئاو دایه‌ ژوورێ وچ ووڵاتی نه‌هێشتین.

:: كه‌وشه‌كه‌م چ كه‌ڵكی نه‌ماوه‌ ئاودایه‌ده‌داته‌ نیوه‌كه‌ی.

2 . [ نخ] نه‌خۆشییه‌كه‌ له‌ لاقی وولاغی به‌رزه‌ ده‌دات و جومگه ‌یان هه‌ڵده‌مسێ وده‌ڵێی ناوی تێدایه‌.

ئاوداشتن/awdariştin: کتن:[ ئاو+ دان] ئاودان و دێرانی زه‌وی و ده‌غڵ و دان و باغ ون باخچه‌، ئاودێران.

ئاودان/awdan: کتن:[ ئاو+ دان]

1 . ئاوەڕشێن : داشتن، ئاودێری، ئا‌ڤدان. تێراوكردنی گژ و گیا. [ ئینگـ : watering]

2 . تێراوكردنی مالات.

3 . ئاو دانه‌ده‌ست كه‌سێک.

ئاودانه‌وه‌/awdanewe: کتن:[ ئاو+ دان+ ه‌وه‌] ده‌لانه‌وه‌ی ئاو له ‌نێو هه‌رشتێكی ئاودار بۆ ده‌ره‌وی خۆی.

ئاوده‌ئاوڕۆکردن/awde awro kirdin: شڕ:[ ئد] له‌ ئه‌ندازه‌ به‌ده‌ر خراپه‌ کردن، له‌ ئه‌ندازه‌ تێ په‌ڕاندن.

ئاوده‌رهێنان/aw derhênan: کتپ:[ کیمیـ][ ئینگـ : Dewatering ] کرده‌ی ده‌رهێنانی بڕی گه‌وره‌ی ئاوه‌، له‌ مادده‌یه‌ک بێ ئه‌وه‌ی گه‌رمی بکرێت.

ئاوده‌گوناندا گه‌ڕان/aw de gunanda geřan: شڕ:[ ئد] هه‌رزه‌کار بوونی کوڕ، شه‌یتان پێ که‌نین، گه‌یشتنه‌ ئه‌و ته‌مه‌نه‌ی که‌ هه‌ستی پیاوه‌تی ده‌بزوێت

::  ئه‌م کوڕه‌ هه‌ قیته‌ قیتێتی ده‌ڵێی ئاو به‌ گونانی دا گه‌ڕاوه‌.

ئاوڕووناکی یه‌ ! /aw řûnakî ye !: شڕ:[ ئد] کاتێک ئاو له‌ده‌ستی یه‌کێک ده‌ڕژێت به‌ شتێک، به‌ ئه‌نجام باش ده‌زاندڕێت و ده‌ربڕینی ده‌م ڕسته‌یه‌ش بۆ دڵنه‌وایی یه‌.

ئاوڕێژ/awřêj: نفا: داته‌ڵینی سروشتی زه‌وی به هۆی ئاوه‌ڕۆی ژێرزه‌ویه‌وه.[ ئینگـ: Sinkhole].

ئاوزایینه‌ده‌م/awzayînedem: شڕ:[ ئاو+ زایین+ ه‌+ ده‌م] ئاو له‌ ده‌م زان.

ئاوشكان/aw şikan: کتن:[ ئاو+ شكان] لادانی ئاوی به‌ردراوه‌ی كشتوكاڵ له‌ ڕێگه‌ی خۆی له‌به‌رهه‌رهۆیه‌ك بێت.

:: ئاوه‌كه‌ له‌ كه‌می داوه‌، وا بزانم له‌ جێیه‌ك شكاوه‌.

ئاوشكاندن/aw şikandin: کتپ:[ ئاو+ شكاندن] لادان و گوازتنه‌وه‌ی ئاوی به‌ردراو بۆ لایه‌نێكی دیكه‌.

ئاوكردن/awkirdin: کتپ:[ ئاو+ كردن]

1 . لێدان و پرژاندنی هه‌ندێك ئاو به‌سه‌رنان یا شتی دیكه‌ بۆ نه‌رم بوونه‌وه‌.

::  نانه‌كه‌ ئاو با نه‌رم بنه‌وه‌.

2 . ئاو له‌چاوگه‌ڕان و قه‌تیسبوونی له‌به‌ر نه‌خۆشی یان هۆیه‌كی دیكه‌.

3 . په‌یدابوونی زنچكاو له‌كران و برین دا.

4 . [ ئد] خوردكردنه‌وه‌ و فرۆشتنی كالای له‌ سه‌رده‌ست ماو.

ئاوگه‌/awge: نتـ:[ئاو+گه‌] کۆگای ئا‌ڤ، ئووگه ‌( کهـ).

ئاو له‌ ئاوه‌ڕۆ بران/aw le awero biran: شڕ:[ ئد]

1 . ئیشک بوون و له‌ جڕایی بوون که‌وتنی ئاو.

2 . کوێربوونه‌وه‌ی سه‌رچاوه‌ی قازانج و سوودی کارێک، بڕانی خێرو بێر.

ئاو له‌به‌ر دڵ ڕۆیین/aw leber dil řoyin: شڕ:[ ئد]

1 . دڵ ده‌خێڵه‌ که‌و‌ڤ هاتن و له‌ حاڵی ڕشانه‌وه‌ دابوون.

2 . [ ئد] برسێتی زۆر، زۆر برسی بوون.

ئاو له‌به‌ر هه‌ڵنیشتن/aw leber heľnîştin: شڕ:[ مکـ] میز ده‌بنه‌ خۆکردنی منداڵ.

:: ئه‌م منداڵه‌ ئاوی له‌به‌رهه‌ڵ نیشتووه‌.

ئاو له‌جێ ماڵی( که‌سێ) نان/aw le cê mal kesê nan: شڕ:[ ئد]

1 . وێرانکردنی ماڵی که‌سێک( ته‌ختکردنی جێماڵه‌که‌ی، که‌ بکرێته‌ کێڵگه‌و ئاوی لێ بندرێت تا ئاماده‌بێت بۆ کێڵان).

2 .  تووشی به‌ڵاکردنی که‌سێک به ‌جوورێ وه‌کو ماڵ وێرانی وه‌هابێت.

ئاوله‌ده‌سک ڕوونگاکوتان/aw ledesk  řûnga kutan: شڕ:[ ئد، مک] تـمـ : ئاوله ‌دینگاکوتان.

ئاوله‌ده‌م زان/aw le den zan: شڕ:[ ئد] تـمـ : ئاو له‌ ده‌م گه‌ڕان.

ئاوله‌ده‌م گه‌ران/aw le dem geran: کتنـ:

1 . ئاوکه‌وتنه‌ زار، له‌به‌رخواردنی شتێکی ترش یان چاو پێکه‌وتنی که‌سێک که‌ شتێکی ترش بخوات یان باسکردنیشتی ترش.

2 .  ئیشتهاچوونه‌ خواردنێک، حه‌زله‌ شتێک کردن.

ئاو له‌دینگا کوتان/aw ledînga kutan: شڕ:[ ئد] کردنی کارێک که‌ که‌ڵکی نه‌بێت.

ئاولێ ( له‌کارێ) نه‌خواردنه‌وه‌/awlê(le karê)ne xwardinewe: شڕ:[ ئد] ده‌ست نه‌ گێڕانه‌وه‌ و خۆنه‌پاڕاستن له‌ کردنی کارێک

::  تۆ بڵێی ده‌ست به‌سه‌ر پووله‌ کانه‌وه‌ بگرێت ؟  ئه‌رێ وه‌ڵا ئاوی لێ ناخواته‌وه‌.

ئاو – و – ئاوچوون/aw – û – aw çûn: شڕ:[ ئد] تووک و نه‌فرینێکه‌ له‌ که‌سێک ده‌کرێت

::  ڕه‌بی ئاو- و- ئاوچێت. تووشی به‌ڵایه‌ک بێت و ڕزگاری له‌دوا نه‌بێت.

ئاو و ئاگر/aw û agir: نت:[ ئاو+ و+ ئاگر][ كنـ] به‌لا، مه‌ترسی یه‌كجار زۆر. { ئاو و ئاگر ئامانیان نیه‌}{پپـ}.

خۆ به‌ ئاو و ئاگردادان/xo be aw û agir dadan: شڕ:[خۆ+ به‌+ ئاو+ و+ ئاگر+ دا+ دان][ كنـ] ئه‌نجامدانی كارێك و نه‌پرینگانه‌وه‌ له‌ هیچ مه‌ترسییه‌ك.

ئاو و ئاوه‌دانی/aw û awedanî: نتـ:[ رۆژک، سنــ] تمـ ئاب و ئاوه‌دانی.

ئاو و با/aw û ba: نتـ:[ ئاو+ و+ با] ئاووهه‌وا، که‌ش.

ئاو و تاو/aw û taw: نتـ:[ سنـ][ ئاو+ و+تاو( تاب)] جه‌خت

:: فیسار که‌س له‌ئاب و تابێکه‌وه‌ قسه‌که‌ی ده‌گێڕایه‌وه‌. واته‌ به‌ جه‌خت، به‌ کوڵ و دڵ .

ئاو و خاک/aw û xak: نت:[ ئاو+ و+ خاك] ووڵات، نیشتیمان .

{

نه‌سیبم هه‌ر نه‌بوو له‌م ئاو و خاكه‌، بشمرم بێ جێم

به‌ ده‌ردی خۆمه‌وه‌ ده‌تلێمه‌وه‌ بێ ئاو و گڵ چیبكه‌م

}{ ئاواتز ل 20}.

ئاو و دان/aw û dan: نت:[ ئاو+ و+ دان] ئاو و دان پێکه‌وه‌.

ئاو و دۆ/aw û do:نت: دۆیه‌، که‌بۆ ئه‌وه‌ی سارد ببێ یان ئه‌گه‌ر خه‌ست بئووبێته‌وه‌، ئاوی تێکه‌ڵ ده‌که‌ن. 

ئاو و گڵ/aw û giľ: نت:[ کنـ]

1 . ئه‌جه‌ل، مه‌رگ، ئاکام.

2 . ئه‌و شوێنه‌ی پیاوی لێ ده‌مرێت. ئه‌وشوێنه‌ی لێی ده‌نێژرێت

:: ئاو و گڵ نالـی بردۆته‌ ئه‌ستانه‌( ئه‌سته‌مبول).

:: که‌س نازانێت ئاووگڵی کوێی به‌نسیب ده‌بێت.  

3 . له‌ش، ته‌ن، ڕواڵه‌ت، کلۆخ.

4 .  سروشت، نیشتیمان، نیشتگه‌، دیار، زێد.

ئاو و گڵ هه‌ڵگرتن/aw û giľ heľgirtin: کتن:[ پپ][ شڕ] ( ئاوگڵ هه‌ڵی گرت)

1 . مه‌رگ بۆی هات، ئاکامی هات، واتا نه‌ما، مرد، گیانه‌ به‌ده‌سته‌وه‌ دا.

2 . گیان سپاردن، گیان به‌ده‌سته‌وه‌ دان، دونیابه‌جێ هێشتن، مردن، به‌لاداهاتن، له‌ناوچوون، ته‌فروتوونا بوون.   

ئاو و گۆشت/aw û goşt: نتـ:[ رۆژک] چێشتێکی شله‌ی گۆشته‌، له‌تکه‌ نۆکی تێده‌کرێت ونانی تێده‌گوشرێت. چه‌ند جۆری هه‌یه ‌: شۆربا و گۆشت، گۆشتاو.  

ئاو و هه‌وا/aw û hewa: نتـ[ ئاو+ و+ هه‌وا]

1 . که‌ش، کا‌ڤار، ۆلکه‌، بینده‌ر : هه‌موو ئه‌و باره‌ سروشتیانه‌ ده‌گرێته‌ وه‌ ( گه‌رما، سه‌رما، باوبژ، گه‌رده‌لوول، به‌رف، باران….) که ‌زانستی هه‌واناسی ده‌یانگرێته‌وه‌ وخۆشی وناخۆشی ووڵاتێک یا شوێنێک پێدیاریده‌کات.

:: ئاوهه‌وای کوردستان به ‌ئاوهه‌وای ده‌ریای سپی ناوه‌ڕاست ده‌ژمێردرێت.

{

یاخۆ په‌ڵه‌ به‌فرێكی که‌ ئه‌سڵا نه‌شکابێ 

قه‌ندیلی مونیری گوزه‌ری ئاووهه‌وابێ

}{ نالی}.

 2 . جێگا، وار _ هه‌وار.

ئاووهه‌وای وشک/aw û heway uşik: نتـ:[ جێۆ][ ئاووهەوای+ وشک( ووشک)] ئه‌و ئاووهه‌وایه‌ی كه‌ رێژه‌ی باران بارین به‌شی ڕووه‌ك‌‌كان ناكات، راده‌ی باران بارین له‌ 10 ئینج كه‌متره‌.    

ئاوهاتنه‌وه‌/awhatinewe: کتن: شاوه‌ت له‌( شهوه‌)ی عه‌ره‌بییه‌وه‌هاتووه‌.[ ئینگـ : orgasme] 

ئاوهه‌ڵمژته‌/awy heľmijte: نفا:[ ئاو+ هه‌ڵمژ( هه‌ڵمژین)+ ته‌] شتێک که‌وتبێته‌ ئاوه‌وه‌ و ئاوی هه‌ڵمژش بێت.

ئاوی/awî: نچ:[ ڕه‌نگ][ ئاو+ی] ئاڤی. [ ئینگـ : watery]

1 . شین، که‌وه‌، که‌وی.

2 .  [ زیند] ڕووه‌کی ئاوی یا زینده‌وه‌ری ئاوی : ماسی. ئوویی (کل).

3 . ربه‌، رنیگ، دۆشاو : میوه‌یه‌که‌ به‌گه‌رم کردن خه‌ستکرابێته‌وه‌.

ئاویه‌و/awyew: نتـ:[ هـ] ئابجۆ، ئاوجۆ، بیره‌.

ئاویی/awîy: ئانتـ:[ ئاو+ئیی][ ئینگـ : aqueous]

1 . هه‌رچی كه‌ پێوه‌ندی به‌ ئاو هه‌بێت.

:: كاژێری ئاوی.

2 . کشتوکاڵێک كه‌ ده‌بێت ئاوبدرێت. به‌راو، ئاویه‌.× دێم.

3 . [ زیند] ئه‌و گیاو گیاندارانه‌ی كه‌ له‌ ئاودا ده‌ژێن یا ئه‌وه‌ی كه‌ ژیانیان تا راده‌یه‌ک پێوه‌ندی به‌ ئاوه‌وه‌ هه‌بێت. ئاوژی

:: ماری ئاوی، گیای ئاویی.

4 . [ ڕه‌نگ] یه‌كێک له‌ سێ ڕه‌نگی سه‌ره‌كی. ( زه‌رد، سوور، ئاوی(شین)عابی، ئابی، ئاوڕه‌نگ.

چەند نموونەیەک لە جۆرەکانی ئاوی

ئاوی ئه‌مار/awî emar: نتـ: ئه‌ماراو.

ئاوی ئاموون چێ/awî amûn çê: نتـ:[ ئد][ ئاوی+ ئاموون+ چێ( چوون)]تووکو نه‌فرینه‌ : بۆواو نه‌یه‌ته‌وه‌، چوونی بێهاتنه‌وه‌ بێت.

ئاوی بابه‌قه‌تار/awî babeqetar: نتـ:[ رۆژک : مکـ] ئاوی کانییه‌ که‌ له ‌موکریان خه‌لک لایان وایه‌ خواردنه‌وه‌ی کۆخه‌ وکۆکه‌ ڕه‌‌شه‌ چاک ده‌ کاته‌وه‌و له‌ هه‌موو لایه‌که‌وه‌ ‌ڕووی تێ ده‌که‌ن.  تێبـ: بابه‌ قه‌تار خۆی (چاک )ێکه‌ له‌ دێی خۆراسان 30-20  کم دووره‌ له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی (مه‌هابات)ه‌وه‌.

ئاوی بادەم/awî badem: نتـ: .[ ئینگـ : aqua amygdalae]

ئاوی باران/awî baran: نتـ: ئاوبه‌نگ، باراناو : گۆمێکه‌ که‌ باراناوی تێدا کۆببێته‌وه‌.[ ئینگـ : aqua pluvialis]

ئاوی به‌ستوو/awî besitû: نتـ: سه‌هۆڵ، به‌فری مه‌ییو.

ئاوی بەفر/awî befir: نتـ: [ ئینگـ : aqua nivialis]

ئاوی به‌قا/awî beqa: نتـ:[ئاو+ی+ به‌قا( بقاء)] ئاوی ژیان :

{

هات به‌هار ئه‌مما له‌پاش بارانه‌ بۆ چیمه‌ كه‌په‌نك

یا له‌ پاش مردن چ سوودێكی هه‌یه‌ ئاوی به‌قا

}{ئاوات. ل 155}.

{

لێوی تۆ ئاوی به‌قا من خوزم

فه‌یزی تۆ ره‌حمه‌ت ومن سه‌وزه‌گیا

}{ نالـی}.

ئاوی بۆندار/awî bondar: نتـ:[ ئاو+ ی+ بۆندار] بۆناوی. [ ئینگـ : aqua armatica]

ئاوی بێلنگاو خواردنه‌وه‌/awî bêligaw xwardinewe : شڕ:[ ئد] کاران به ‌ئاره‌زووی دڵی خۆ کردن و گوێنه‌دانه‌ هیچ که‌س و هیچ شتێک.

::  وه‌ها دیاره‌ ئاوی بێ لخاوی خواردووه‌ته‌وه‌، وه‌ڵڵا به‌سه‌ریه‌وه‌ ناچێت.

ئاوی بێمه‌رگی/awî bêmergî: نتـ: ئاوی حه‌یات.

ئاوی بیر/awî bîr: نتـ:[ ئاو+ ی+ بیر][ ئینگـ : well water]

ئاوی پاک/awî pak: نتـ. شڕ: ئاوی ره‌وان، ئاوی سازگار. ئاوێک بۆ خوار دنه‌وه‌ بشێت.

ئاوی پاڵاوتە/awî paľawte: نتـ:[ ئاو+ ی+ پاڵاوتە( پاڵاوتن)] دڵۆپاو. [ ئینگـ : aqua distillata]

ئاوی په‌نگ خواردوو/awî peng xwardû: نتـ:[ ئاو+ ی+په‌نگ+ خواردوو( خورادن)][ ئینگـ : inter ception water]

ئاوی په‌نیر/awî penîr: نتـ:[ئاو+ی+په‌نیر] چۆڕاوه‌ی تووره‌گه‌ی په‌نیر.

ئاوی پشت/awî pişit: نتـ:[ توێ] تۆماو، شاوه‌ت، ئاوی نێر.

ئاوی پرژ/awî pirj: نتـ: تا ‌ڤگه‌، سوولا‌ڤ، تا‌ڤگه‌یه‌که‌ له‌سه‌کران زۆر سارد وخۆشه‌.

ئاوی پیرۆز/awî pîroz: نتـ: له‌ ئایینی ئیسلام دا به‌ ئاوی زه‌م زه‌م ده‌گوترێت.

ئاوی پیری/awî pîrî: نتـ: چیای شاقشاق، ئاوی مه‌نزور.

ئاوی پیس/awî pîs: نتـ: ئاوی ئاوەڕۆ.[ ئینگـ : waste water].  

ئاوی تاڵ/awî taľ: نتـ:[ ئاو+ی+ تاڵ] مه‌ی : مه‌به‌ست له‌ شه‌راب و عه‌ره‌قه‌.

ئاوی تاڵ وسوێر/awî taľ û siwêr: نتـ:[ ئاو+ی+ تاڵ+ و+سوێر][ كنـ] كوێره‌وه‌ری، ڕه‌نجه‌ڕۆ.

ئاوی تاڵ و سوێرخواردنه‌وه‌/awî taľ û siwêr xiwardinewe: نتـ :[ ئاو+ی+ تاڵ+ و+سوێر][ كنـ] كوێره‌وه‌ری و زه‌حمه‌ت زۆر دیتن. ڕه‌نج و مه‌ینه‌ت چێشتن.

ئاوی ترشەلۆک/awî tirşelok: نتـ:[ کیمیـ][ ئاو+ ی+ ترشەلۆک][ ئینگـ : acidulous water].

ئاوی ترێ/awî tirě: نتـ:[ ئاو+ ی+ ترێ] گووشراوه‌ی ترێ.

ئاوی تۆبه‌/awî tobe: نتـ:[ ئاو+ی+ تۆبه‌] ئاوێكه‌ كه‌ له‌كاتی تۆبه‌كردندا به‌سه‌ر دا ده‌كرێت.

ئاوی تۆبه‌یه‌سه‌رداكردن/awî tobe beserdakirdin: كتپ:[ كنـ] تۆبه‌كردن و پاك بوونه‌وه‌ له‌ گوناه‌.

:: قادر ئاوی تۆبه‌ی به‌سه‌ر قه‌حپه‌یه‌كدا كرد وهێنای.

ئاوی تێکراو/awî têkiraw: نتـ:[ ئاو+ ی + تێکراو(تێکردن)] ئه‌و ئاوه‌یه‌ ده‌خرێته‌ دادده‌ی تره‌وه‌، بۆ شل کردنه‌وه‌ی.

ئاوی چاو/awî çaw: نتـ: ئه‌سرین، فرمێسک، فرمیسک.

{

الحضر مه‌حوی له‌ نه‌وحه‌ی بێ گوناهان الحض

ئاوی چاوی بوو جیهانی دا به‌فر تۆفانی نووح

}{ مه‌حوی. ل. 102}.

ئاوی چاودادان/awî  çawdadan: كتن:[ ئاو+ی+چاو + دا+دان]

1 . روونكردنه‌وه‌ی چاو به‌ چاو له‌ جوانی كردن.

2 .  چاوترسێن، ترساندن. هه‌ڕه‌‌شه‌لێ کردن.

3 . [ ئد] روون کردنه‌وه‌ و زاخاو دانی چاو به‌ته‌ماشاکردنی شتی جوان ( ئافره‌ت، دیمه‌ن). ئاوی چاوساندن.

ئاوی چاوداهاتن/awî  çawdahatin:  شڕ:[ ئد] کوێر بوون، که‌مبوونی بینایی : هێنه‌ چاوی به‌په‌رتووکه‌کاندا چڕ داگرتووه‌ وه‌خته‌ ئاوی چاوی دابێت.

ئاوی چاورۆڕژان/awî  çawrořijan: كتن:[ ئاو+ی+چاو+ ڕۆ+ أژان] كوێربوون، سۆما و بینایی چاو نه‌مان، بینایی چاو ڕژان.

ئاوی چاوسه‌ندن/awî  çawsendiin: کتپ:

1 . [ باشک] ترساندن، تۆقاندن، ترس وه‌به‌رکه‌سێ نان، چاوترسێن کردن، چاودان.

2 . [ رۆژک : سنـ] ئاوی چاوسه‌نن.

ئاوی چنین/awî  çinîn: ن: ئاوگرتنی میوه‌و هه‌ندێ شتی تر.

ئاوی حه‌یات/awî ĥeyat: نتـ: ئەلکسیر :  له‌ چیرۆکه‌ کاندا گوتراوه‌: ئاوێکه‌ هه‌ر که‌س لێی بخواته‌وه‌ نا مرێت. ده‌چمه‌ سه‌رکێوی ئاتێ، دێنم ئاوی حه‌یاتێ.

ئاوی حه‌یاته‌ ئاته‌شی ئه‌فسوورده‌یی ده‌مت

ته‌حرێکی تۆیه‌، گڕ، له‌تووۆیش که‌دێته‌ده‌ر

}{سالم}.

3 . [ ئینگـ : aqua vitae].

ئاوی خزر/awî xizir : شڕ:[ ئد] ئاوی ژیان.

{

زوڵمه‌ت مه‌دیده‌ چونكه‌ گه‌یشتی به‌ ئاوی خزر

تۆ نامریت و عاله‌م ئه‌كا یه‌ك به‌یه‌ك وه‌فات

}{ بێخود. ل 98}.

ئاوی خواردنه‌وه‌/ awî xiwardinewe: نتـ: ئاوێك كه‌ خاوێن بێت و بشێت بۆ خواردنه‌وه‌.

ئاوی خه‌زایی/awî xezayî : شڕ: ئه‌و سالانه‌یه‌ كه‌ كولـله‌ له‌ كشتوكاڵ ده‌دات.

{

كولـله‌ت كه‌وته‌ ناو شینایی 

بۆی بێنه‌ ئاوی خه‌زایی

}{ هه‌ژار ، بۆكوردستان، ل 80}.

ئاوی ده‌م/awî dem: نتـ: لیک، تف : بریتی یه‌له‌ ئاوێته‌یه‌کی شل ولینجه‌. ئه‌م شله‌یه‌ له‌لایه‌ن أژێنه‌ گلانده‌کانی ژێرگوێ و ژێر زاروهه‌ر دوولووی بن گوێ و هه‌موو ئه‌و لووه‌ ورده‌ کانی تر ده‌رده‌درێت. له‌ماوه‌ی 24  کاتژێمرنیزیکه‌ی یه‌ک لیترلیک له‌لایه‌ن ئه‌و لوولنه‌وه‌ ده‌ردێت: ئه‌و مژاده‌ ئۆرگانیکا نه‌ی که‌ له‌ لیکدا هه‌ن بریتین له‌ فۆسفاتی کالیسیۆم و کاربۆناتی سۆدیۆم و فۆسفاتی مه‌نگه‌نیسیۆم وکلۆریدی پۆتاسیۆم. فرمانه‌کانی سه‌ره‌کی لیکگ مرۆ‌ڤ ئه‌مانه‌ن: پاراستنی ته‌رێتی ناو ده‌م به‌شێوه‌یه‌کی هه‌میشه‌یی، ئاسان کردنی ئاخاوتن، ئاسان کردنی هه‌رس کردن، ئاسان کردنی قوتدان، له‌ناوبردنی هه‌ندێک به‌کتریا.

ئاوی دڵۆپێندراو/ awî dilopěndraw: نتـ: ئه‌و ئاوه‌ كه‌ دڵۆپێنداره‌وه‌ به‌ ڕێگه‌ی كیمیایی.

ئاوی دیده‌/awî dîde : نتـ: ئاوی چاو، فرمێسك.

{

مه‌گه‌ر خه‌ر یاری نه‌قشێنم ببێته‌ نه‌قشبه‌ندی دڵ

كه‌ نه‌قشی غه‌یری ره‌نگی ئه‌و به‌ ئاوی دیده‌ شۆرابێ

}{ نالـی}.

ئاوی ڕازیانە/awî raziyane: نتـ:[ ئاو+ ی+ ڕازیانە]. [ ئینگـ : aqua anisi]

ئاوی ڕه‌‌ش/awî řeŝ: نتـ:[ نخ ] ئاوی سه‌وز : ماکه‌ی ده‌ردێکه‌ که‌ چاو کوێر ده‌کات یان ڕه‌‌شاوێکه‌ که‌چووه‌ په‌رده‌ی چاوه‌وه‌، کوێری ده‌کات وه‌ئیتر ڕووناک نابێته‌وه‌[ ئینگ:  Glaucoma].

ئاوی ڕه‌‌ش داهاتن/awî řeŝ dahatin: کتپ: په‌یدا بوونی ئاوی ڕه‌‌ش له‌چاو دا، کوێر بوون.

ئاوی ڕوو/awî řû: نتـ: ته‌ماشای (ئابڕوو) بکه‌ن.

ئاوی زار/awî zar : نتـ:[ ئاوی+ زار] ئاوی ده‌م، ئا‌ڤده‌م، لیک، ڕنگاو( هـ).

ئاوی زاردان/awî zardan: نتـ: ئاوی چاو دان. بریتی یه‌ له‌ هه‌ره‌شه‌لێکردن، تۆقاندن، ترساندن.

ئاوی زه‌مزه‌م/awî zemzem: نتـ: ئاوێکه‌ حاجیان له‌گه‌ڵ خۆیان له‌ (مه‌ککه‌) ڕا بۆ مته‌فه‌رک له‌گه‌ڵ خۆیان ده‌یهێنن.

ئاوی زێر/awî zêř:  نتـ: ئه‌و زێراوه‌یه‌ كه‌ زێری پێ نوێ ده‌كه‌نه‌وه‌.

ئاوی ژیان/ awî jiyan: نتـ: ئاوی بێ مه‌رگی، ئاوی ژیان، ئاوی حه‌یات.

ئاوی ژین/awî jîn: نتـ: ئاوی بێ مه‌رگی، ئاوی ژیان، ئاوی حه‌یات.  

ئاوی ژێر زه‌وی/awî jěr zewî: نتـ:[جێۆ ] ئه‌و به‌شه‌ ئاوه‌ی ژێر زه‌وییه‌ كه‌ له‌ ناو پشتێنه‌ی تێربووندا هه‌یه‌؛ چینی زەوی گلدەرەوی ئاو.[ ئینگـ : Groundwater , waterbearing].

ئاوی ساز/awî saz: نتـ:[ ئینگـ :soft water].

ئاوی سازگار/awî sazgar: نتـ: ئاوی شیرین و ڕوون که ‌بۆ خواردنه‌وه ‌بشێت.

ئاوی سه‌وز/awî sewiz: نتـ:[ نخ] ئاوی ڕه‌‌ش، ئاوی سەوز، تەمیی چاو، سەوزئاو، گلاوکۆما. [ ئینگـ : Glaucoma]

ئاوی سپی/awî sipî: نتـ:[نخ] ئاوی مرواری، بریتی گه‌ له‌ ڵێڵ بوونی زه‌ره‌بینی چاوکزبوونی هێزی بینینی به‌ هۆی پیری و هه‌ندێک نه‌خۆشی گه‌وره‌ به‌نه‌شته‌ر گه‌ری چاره‌سه‌ر ده‌کرێت.

ئاوی سوێر/awî swêr: نتـ:[ ئاوی+ سوێر] ئاوی شۆرک، ئاوی شوێر، شۆراو، سوێراو ، ئاڤا دەریایی، روندک، سورئاڤ، شوراو، گیراڤا خوێ.[ ئینگـ : salt water , brine ]{ سەلاحەدین، ل، 99}{ کەمالنامە، ل، 1253} 

ئاوی سیاوه‌/awî siyawe: نتـ:[ هـ] ئاوی ڕه‌‌ش.

ئاوی شله‌تێن /awî ŝiletěn: نتـ:[ هـ] ئاوی شیره‌تێن. ئاوی شیله‌و گه‌رم. [ ئینگـ : aqua tepida]. 

ئاوی شه‌و/awî ŝew: نتـ:

1 .  ئاوێکه‌ له‌سه‌ره‌تای شه‌وه‌وه‌ له‌ گۆزه‌ کرابێت، تاوه‌کو بۆ به‌یانی سارد بێت.

2 . [  ئد] شتێک که‌ هیچ مایه‌ی تێ نه‌چێت

:: ئاوی شه‌وێ پارێزت ده‌کات

ئاوی عه‌ینه‌مه‌ل/awî a’ynemel: نتـ:[ باشک، سیمـ][ ئاوی + عه‌ینه‌مه‌ل] ئاوێکه‌ گوایا باڵنده‌ ی عه‌ینه‌مه‌ڵ (خه‌زایی) حه‌زی لێده‌کات وبه‌داویدا دێت.

تێبینی

زیبیحی : نازانم ئه‌م ته‌رکیبه‌( عین الامل)ی عاره‌بی یه‌ یان ته‌رکیبی کوردی و عه‌ره‌بییه‌ به‌واتای( عین : کانی+ مه‌ل : باڵنده‌) یاخود هه‌ر هیچیان نه‌بێت و وشه‌یه‌کی کوردییه ‌و جه‌ڕاوه‌.

له‌ هه‌ندێ شوێنی کوردستان کاتێ کولـله‌ زۆر ده‌بێت و ترسی ئه‌وه‌ ده‌کرێت که‌ زیان به‌ ده‌غلان بگه‌یه‌نێت. یه‌کێک که‌ ده‌بێت هه‌ندێ سیفه‌تی تێدا بێت – ده‌نێرن له‌ کانییه‌کی که‌ هیچ که‌س نازانێت له‌ که‌نگێوه‌ ده‌ست نیشان کراوه‌ ئاو بێنێت، باوه‌ڕیان وه‌هایه‌ که‌ باڵنده‌ی خه‌زایی به‌دوای ده‌م ئاوه‌دا دێن و کولـله‌ کان ده‌خۆن.

 ئاوی قاچ داهاتن/awî qaĉ dahatin : کتنـ:[ ئد] زۆرماندووبوون

:: ئه‌وه‌نده‌ به‌ پێوه‌ ڕاوه‌ستاوه‌ ئاوی قاچی داهاتووه‌.

:: ئه‌وه‌ چۆن ئاوی قاچی دانایه‌.

ئاوی قه‌تیس/awî qetîs: نتـ:[ جێۆ] ئاوی كۆن : ئاوی سوێری هه‌ڵگیراو له‌ناو كه‌ڤره‌كاندا.[ ئینگ: Connate water ].

ئاوی قۆره‌/awî qoře: نتـ: به‌رسیله‌، ئووغووره‌.  

ئاوی کافوور/awî kafûr: نتـ:[ ئاو+ ی+ کافوور][ ئینگـ : aqua camphorae]

ئاوی کانی/awî kanî: نتـ: کانیاو، بیراو. [ ئینگـ : aqua fontana]

ئاوی که‌وسه‌ر/awî kewser: نتـ:[ كو: ئاوی( ئاو+ی)+ ع: كه‌وسه‌ر( )] ئاوی حه‌وزی كه‌وسه‌ر له ‌به‌هه‌شت.

{

ئاوی كه‌وسه‌ر نۆشی سۆفی بێ كه‌ من

ئاوی ئینسان یه‌عنی ماچی ده‌م ده‌خۆم

}{ نالی}.

ئاوی کلۆرۆفۆرم/awî kloroform: نتـ:[ ئاو+ ی+ کلۆرۆفۆرم][ ئینگـ : aqua chloroformi]

ئاوی گه‌رم/awî germ: نتـ: .[ ئینگـ : aqua fervens]  

ئاوی گه‌رم له‌ ژێر(له‌به‌ر)ڕۆیشتن/ awî germ le jêr(le ber) řoyŝtin: شڕ:[ ئد] میزبه‌خۆدا کردن، میزده‌بنه‌خۆکردن.

::  سه‌ری وه‌بنی کڵاوی که‌وتووه‌، ئاوی گه‌رمی له‌ ژێر دا ده‌ڕوا.

ئاوی گوڵاو/awî guľaw: نتـ: [ ئینگـ :  aqua rosae]

ئاوی گوڵه‌باخ/awî guľebax: نتـ: گوڵاو.

ئاوی لووت/awî lût: نتـ: ئاوی که‌پوو، چڵم.

ئاوی ڵێڵ/awî ľěľ: نتـ: ئاوی لێخن.  

ئاوی لیمۆ/awî lîmo: نتـ: ئوووالیموو، گووشراوه‌ی لێمۆ.

ئاوی مه‌رگ /awî merg: نتـ: ئاوی مردار، ئاره‌قه‌ی مردوو، چیامانی، چایمانی، ئاوی په‌سیوی.  

ئاوی ناو بۆشایی یەکان/awî naw bošayîyekan : نتـ: [ جێۆ] ئاوی سەر ڕووی ئاوی ژێر زەوی لە چینە تێر ئاوەکاندا. [ ئینگـ : vadose water]

ئاوی نەبا‌ت /awî nebat: نتـ:  ئویونه‌وات( رۆژک، ل ).

ئاوی وه‌شه‌ن /awî weŝen: نتـ:[ هـ] ئاوی خۆش.  

ئاوی هه‌رێمی/awî hermě: نتـ:  گووشراوه‌ی هه‌رمێ.

ئاوی هه‌نار/awî henar: نتـ: ئووئه‌نار، ئاوی ئه‌نار، گووشراوه‌ی هه‌نار.

ئاوی هه‌ڵووژه‌/awî heľûje: نتـ: ئووئه‌ی، گووشراوه‌ی هه‌ڵووژه‌.

به‌ ئاودادان/be aw dadan: کتپ:[ ئد] به‌تڵاندن، زایه‌کردن، فه‌و تاندن، له‌ده‌ست ده‌رکردن.  

به‌ئاوکه‌وتن/be aw kewtin: کتن:[ به‌+ ئاو+ كه‌وتن] ئاوه‌شی بوون، کزبوون و زه‌رد هه‌ڵ گه‌ڕانی داهات له‌به‌ر ئاو زۆری.

به‌حه‌وت ئاوپاکنه‌بوونه‌وه‌/be h’ewt aw pak bûnewe: کتنـ:[ ئد] زۆرپیسبوون، گڵاویی ده‌رنه‌چوون.

بەرهەڵستکەری ئاو/aw: نتـ: .[ ئینگـ : water proof].  

بوون به‌ ئاو/bûn be aw: کتنـ:[ ئد] به‌خۆدا شکانه‌وه‌، خه‌جاله‌ت بوونه‌وه‌، ته‌ریق بوونه‌وه‌

:: وه‌ختێ درۆکانی کرد و سووربووه‌وه‌و هه‌ربوو به‌ئاو.

::  قسه‌ی وه‌های ده‌کرد مرۆ‌ڤی ده‌کردبه‌ئاو.

پاککردنەوە بە ئاو/aw: نتـ: ڕاماڵین بە ئاو. [ ئینگـ : water borne]

پاڵنانی ئاو/paľnanî aw: نتـ: [ ئینگـ : water backflow]

توانای کۆکردنەوەی ئاوی ژێر زەوی/aw: نتـ: [ ئینگـ : water holding capacity]

تێڕاو/aw: نتـ: تێرئاو.[ ئینگـ : water logged].  

دژە ئاو دزی/awî pîs: نتـ: سفت.[ ئینگـ : ].

ڕێژەی ئاو بۆ چێمەنتۆ/aw: نتـ: [ ئینگـ : water cement ratio or water factor]

ڕێگری ئاو لەچوارچێوەی پەنجەرەدا/ aw: نتـ: [ ئینگـ : water bar]

سەرچاوەی ئاو/aw: نتـ: .[ ئینگـ : water inle].  

شوێنی وەرگرتنی ئاو/aw: نتـ: .[ ئینگـ : water intake].

قسڵی ئاوی/awî: نتـ: .[ ئینگـ : water lime].   

له‌ئاودان/le awdan: کتنـ: له‌چه‌م و ڕووباران په‌ڕینه‌وه‌.

:: سیروان لێشت نه‌ده‌م هه‌ر ده‌م به‌ی ؟ .

:: له‌حه‌وت ئاوی داوه‌ ، قولاپه‌ی ته‌ڕنه‌بووه‌ : زۆز فێڵبازو زۆینگه‌.

:: گوتیام : ناو كام رێوی تۆبه‌ت كردووه‌ به‌ رۆژووه‌، له‌ ئاوی شه‌وێ پارێزێ ده‌كا، ده‌چێته‌ حه‌جێ( مانز، ل،7).  

ناسازی ئاو/aw: نتـ: [ ئینگـ: water hardness]

.

.

_________

ئاو  ²/– aw: پێبـ:

1 . له‌هه‌ندێ ناوچه‌ی کوردستان بۆنیشاندانی شه‌ریکایه‌تی دوو یان چه‌ند که‌س له‌ کارێکدا، له‌ شتێکدا، یان وه‌ک یه‌ک ئه‌ندازه‌ وشێوه‌ی دوویان چه‌ندشت. ده‌خرێته‌ سه‌ر وشه‌ی مه‌به‌ست

::  ئاوده‌نگی

::  ئاودامان

::  ئاوماڵ….

2 . ئام، هام، هاو، هه‌و، ئه‌و، ها‌ڤ_هه‌‌ڤ{ کباک}.

3 .  پێشگرێکه‌ له‌زمانی کوردی[ ئاو+ وێنه ‌: ئاوێنه‌] نه‌ینۆک، نه‌ینک، قۆدکا.

.

.

_____________

ئاو  ³/– aw: ئـمـ:

1 .  ئامرازی دروست کردنی به‌رکاره‌، له‌ دۆخی ڕابڕدووی سێیه‌م که‌سی تاک که‌ بکه‌ری دیارنه‌بێت( المبنی للمجهول)

::  براو

::  پچراو

::  خوراو

:: خنکاو

:: سووتاو.

 2 .  پێشگرێکه‌ له‌ زمانی کوردی ده‌چێته‌ سه‌ر ناو و ناوێکی تری لێ دروست ده‌کات.

:: گوڵاو

:: به‌فراو

:: چەماو یان چەماوە

:: دۆشاو

:: زاخاو

:: قرتاو

:: گه‌رماو

:: کانیاو

:: سه‌راو

.

.

.

.